Николаенко, Александр Николаевич (Совет Союзының Матыры)

Александр Николаевич Николаенко
Александр Николаевич Николаенко
Тӧреен кӱні	25 улуғ хырлас айы 1923
Тӧреен чирi	Ключи аал, Ужур аймағы, Хызылчар крайы
Ӱреен чылы	5 хандых айы 1999 (75 час)
Ӱреен чирi	гтп Сыра, Хакасия
Хазна	СССР
Служба чыллары	1941—1946
Аарластығ ады	лейтенант
Чаалазағлар/чаалар	Илбек Ада чаа

Александр Николаевич Николаенко (25 улуғ хырлас айы 1923 — 5 хандых айы 1999) — совет чааҷызы. Илбек Ада чаа араласчызы. Совет Союзының Матыры (1944 чылның кӧрік айының 19-ҷы кӱнінде). Запастағы лейтенант

Чуртас чолы

1923 чылның улуғ хырлас айының 25 кӱнінде Ключи аалда (амғы Хызырчал крайының Ужур аймағы) кресеннер сӧбірезінде тӧреен. Орыс. 1930 чылда іҷе-пабазынаң хада Сыра посёлоксар кӧс парыбысхан. 7 класстығ школаны тоос салған. Ужурдағы палых заводында палыхчы полып тоғынған.

Тоғысчы-кресеннернің Хызыл Армиязыда 1941 чылның ӱртӱн айынаң сығара. Илбек Ада чаа фронттарында 1942 чылның чарыс айынаң сығара чааласхан. Воронеж, Ӱстӱнзархы-Кидеркі паза Украинаның 2-ҷі фронттарында араласхан. 25-ҷі гвардия атығҷылар дивизиязының 78-ҷі гвардия атығҷылар полкының 2-ҷі атығҷылар батальонының 82 мм миномёт расчёдының командирі, гвардия старшиназы полған. А. Н. Николаенко Днепропетровск облазындағы Солонянскай аймахтың Войсковое аалы хыриндағы Днепр суғның оң хазындағы плацдарм ӱчӱн чаалазығларда махачызын кӧзіткен. Аның расчёды пехотинецтернең хада хазыр чаалазығда ӧӧн пӧзіктіг плацдармны холға кирген. Миномётчиктер ыырҷының пис атаказын тохтатханнар, нинҷе-нинҷе атчатхан орынны чох идіп, холға кирген чирні тут халарға хабасханнар. Плацдармны алғытчатхан туста пазағы чаалазығларда А. Н. Николаенконың расч ё ды 3 атчатхан орынны, ыырҷының 30 чааҷызын чох иткен. Автоматнаң позы 11 немецті, гранатанаң, тізең, ыырҷының станковай пулемёдын ат салған.

СССР-ның Ӧӧркі Чӧбінің Президиумының 1944 чылның кӧрік айының 19-ҷі кӱнінде алылған чахиинаң, немец азымахчыларынаң тоғыр фронттағы кӱрезігде командованиенің чааҷы чахығларын турыстығ толдырған ӱчӱн паза пу киректе махачызын кӧзіткен ӱчӱн Александр Николаенкоға Совет Союзының Матыры ат пирілген.

1944 чылда кічіг лейтенанттар курстарын тоос салған. 1946 чылның сілкер айынаң сығара — запастағы лейтенант. Армиядаң амыр хоныхха килібіскенде, Хакас автоном облазының Сыра город типтіг посёлогында чуртап сыххан. Сӱт-консерва сығарчатхан комбинатта істенген. Хакасияның Сыра аалындағы ӧрт ӱзірҷең частьтың пастығы полған.

1999 чылның хандых айының 5-ҷі кӱнінде ах чарыхтаң парыбысхан^[1].

Сыйыхтар

Хумартхы

2021 чылның хандых айында Сыра аалдағы ӧрт ӱзірҷең 71 № частьының 7-ҷі отрядының туразында Александр Николаенкоға чарыдылған хумарты чарды хазап салғаннар^[2]. Сыра аалның Пастағы май ачығында хумартхы тас турғызылған. Агбандағы Чиңіс паркындағы Матырлар аллеязындағы хумартхы таста ады киртіл парған.

Алған орын

↑ Биография (рус.). Дата обращения: 6 Кӱрген айы 2010. Архивировано из оригинала 2 Улуғ хырлас айы 2009 года.
↑ В Хакасии открыли мемориальную доску фронтовику - Герою Советского Союза, в мирное время работавшим пожарным (неопр.) . adi19.ru (23 Хандых айы 2021). Дата обращения: 16 Кӱрген айы 2025.

Ссылкалар

Александр Николаевич Николаенко (рус.). «Герои страны» сайт.
Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.

[1] Биография (рус.). Дата обращения: 6 Кӱрген айы 2010. Архивировано из оригинала 2 Улуғ хырлас айы 2009 года.

[2] В Хакасии открыли мемориальную доску фронтовику - Герою Советского Союза, в мирное время работавшим пожарным (неопр.) . adi19.ru (23 Хандых айы 2021). Дата обращения: 16 Кӱрген айы 2025.

[1]

[2]