Макаренко, Николай Николаевич

Николай Николаевич Макаренко
Николай Николаевич Макаренко
Тӧреен кӱні	14 от айы 1920
Тӧреен чирi	Минсуғ уезді, Ким губерниязы, РСФСР[d];
Ӱреен чылы	14 кӧрік айы 1995 (74 года)
Ӱреен чирi	Кызыл[d], Россия[d];
Хазна	СССР
Войско кӧрімі	артиллерия[d]
Служба чыллары	1940—1944
Аарластығ ады
Часть	65-ҷі ниик артиллерия бригадазының 504-ҷі ниик артиллерия полкы
Чаалазағлар/чаалар	Илбек Ада чаа;

Николай Николаевич Макаренко (14 от айы 1920, Минсуғ уезді, Ким губерниязы — 14 кӧрік айы 1995, Кызыл^[d]) — Ленинград фронтының 2-ҷі ударнай армияның 18-ҷі артиллерия дивизиязының 65-ҷі ниик артиллерия бригадазының 504-ҷі ниик артиллерия полкы тириинің командирі, кічіг сержант. Совет Союзының Матыры (1944).

Чуртас чолы

1920 чылның от айының 14-ҷі кӱнінде Быскар аалда^{[К 1]} кресеннер сӧбірезінде тӧреен. Украинец. Толдыра нимес ортымах ӱгредіг алған. Матрос, арачылағҷы катерінің моторизі, соонаң Хызылчар крайындағы Ағбан городтың Арачыланыс пірігізінің пастығы полған. Хызыл Армияа 1940 чылда Хакас облазының военкомадынаң тартылған. Илбек Ада чаа фронттарында 1941 чылның хандых айынаң сығара чааласхан. 1944 чылдаң сығара — ВКП(б)/КПСС кізізі.

504-ҷі ниик артиллерия полкы тириинің командирі (Ленинград фронтының 2-ҷі ударнай армияның 18-ҷі артиллерия дивизиязының 65-ҷі ниик артиллерия бригадазы) кічіг сержант Николай Макаренко 1944 чылның азығ айының 18 кӱнінде Нарва городтың (Эстония) іскеркі сариндағы Псков облазындағы Монастырёк — Ивангород шоссезер кірібіскен ыырҷынаң чаалазығда, тирігні кӧстепчеткен чааҷыны алыстырып, пастағы атызындох ыырҷы танкын чох иткен.

Анаң, тирігні чахсы піліп, кічіг сержант Макаренко ыырҷы пехотазынҷа ат сыххан. Кӧп ыырҷыны чох иткен.

СССР-ның Ӧӧркі Чӧбінің Президиумының 1 июльда 1944 чылда немец-фашист азымахчыларынаң тоғыр фронттағы кӱрезігде командованиенің чааҷы чахығларын турыстығ толдырған паза махачызын кӧзіткен ӱчӱн кічіг сержант Макаренко Николай Николаевичке Совет Союзының Матыры звание пирілген. Ағаа Ленин ордені паза «Алтын Чылтыс» медальы (№ 3970) читірілген.

1944 чылның чарыс айында Н. Н. Макаренко ағырған ӱчӱн чааҷы демобилизация ызылған. Тува Республиканың Кызыл городында чуртаан. Тынаға сыххалахта, «Сельхозтехника» пірігістің кнезі полып істенген. 1995 чылның кӧрік айының 14-ҷі кӱнінде ах чарыхтаң парыбысхан.

Сыйыхтар

Ленин орденінең, 1-ғы степеньніг Ада чаа, Хызыл Чылтыс орденнерінең, медальларнаң сыйыхтатхан.

Н. Н. Макаренконың 29 февральда 1944 чылда алылған сыйых пічиинең:
«…Ікі хати палығлатханда, товарищ Макаренко ікі хати тириин тудып, кӧнізінең кӧстеп, пехота чолын чаапчатхан ыырҷы точказынҷа атызын узаратхан. Ікі чаазығда аның тирии тоғыс атыс точказын чох идібіскен паза эмек сиденінде ікі иртчең чирні асхан…»

— Центральный Государственный архив Республики Тува, ф. 246, опись 1, дело 158, лист 30.

Чарыдығлар

↑ Деревня Быскар^[1]. Ол аал Минсуғ уездіне кірген полған, Хызылчардағы водохранилище пӱдірілгенде, тізең, 1960 чылларда аның чирлері суғ алтына кірген ӱчӱн ол чох иділген; амғы туста — Хызылчар крайының Краснотуранск аймағы чирі.

Алған орын

↑ См. на картах 1893 и 1931 годов

Ссылкалар

Николай Николаевич Макаренко (рус.). «Герои страны» сайт.

[2] Деревня Быскар^[1]. Ол аал Минсуғ уездіне кірген полған, Хызылчардағы водохранилище пӱдірілгенде, тізең, 1960 чылларда аның чирлері суғ алтына кірген ӱчӱн ол чох иділген; амғы туста — Хызылчар крайының Краснотуранск аймағы чирі.

[1] См. на картах 1893 и 1931 годов

[К 1]

[1]