Сибиряков, Алексей Порфирьевич

Алексей Порфирьевич Сибиряков
Алексей Порфирьевич Сибиряков
Тӧреен кӱні	14 кӧрік айы 1907
Тӧреен чирi	Большие Копены аал, Россия империязы ; (амғы Боград аймағы, Хакасия)
Ӱреен чылы	22 хосхар айы 1945 (38 час)
Ӱреен чирi	Іскеркі Пруссия
Хазна	СССР
Аарластығ ады	улуғ лейтенант
Чаалазағлар/чаалар	Илбек Ада чаа

Алексей Порфирьевич Сибиряков (14 кӧрік айы 1907, Хакас Республика — 22 хосхар айы 1945, Іскеркі Пруссия^[d], Пруссия Пос хазна^[d]) —Илбек Ада чаа араласчызы, 354-ҷі гвардия аар пос чӧрчеткен артиллерия Тильзитскай Краснознамённай полкының батареязының командирі (1-ғы танк корпузы, 50-ҷі армия, 3-ҷі Белорус фронты), гвардияның улуғ лейтенанты. Совет Союзының Матыры.

Чуртас чолы

1907 чылның кӧрік айының 14-ҷі кӱнінде Россия империязының Большие Копены аалында, амғы Хакасияның Боград аймаанда, кресеннер сӧбірезінде тӧреен. Орыс.

Читі класс тоос салған. Табырах чааҷы службазын иртіп, Боград аймаандағы «Красный борец» колхоз кнезіне табылған. Ағбандағы совет партиязы школазын тоозып, «Труженик» колхоз кнезі полған, анаң Я. Боград адынаң колхоз кнезі полып тоғынған. ВКП(б) Хакас обкомының чарадиинаң Харатассар харатас промышленнозының тоғысчыларын тимнеҷең пӧліктің пастығына ызылған^[1].

1931 чылдаң сығара Совет Союзының Коммунисттер партиязының кізізі. Фронтха Харатастағы райвоенкомады хоостыра 1941 чылның хандых айының 26-ҷы кӱнінде тартылған. Кидеркі, Ӱстӱнзархы-Кидеркі, 1-ғы Прибалтика паза 3-ҷі Белорус фронттарында чааласхан.

354-ҷі гвардия аар пос чӧрчеткен артиллерия Тильзитскай Краснознамённай полкының батареязынаң устаан (1-ғы танк корпузы, 50-ҷі армия, 3-ҷі Белорус фронты).

Кёнигсберг штурмы тузында, 1945 чылның хосхар айының 6-9-ҷы кӱннерінде, махачызын кӧзіт пирген. Батареязынаң хада ыырҷыны тобырып, город хырина чидіп, орамада чаалас сыххан. Палығлатхан даа полза, батареязын артыспаан. Нордбанхоф товарлар станциязына чидіп (амғы Калиниградтың Алтынзархы вокзалы), 60 вагонны чох идібіскен, 40 паровоз, 160 вагон холға алған, кӧп кізіні сӱріге ал парыбысхан. 1945 чылның хосхар айының 8-ҷі кӱнінде фортты холға алған, анда Хызыл знамяны хазап салған. Тӧрт кӱн чааласхан аразына батареязы 3 артиллерия паза 3 миномет батареязын, 11 тактардаң тоғыр тирігні, 1 танкты, артиллерия системалығ 3 тягачты, 15 атомашинаны, 20 пулемет точказын чох идібіскен^[1].

Палығладып, 1945 чылның хосхар айының 22-ҷі кӱнінде ӱреп парған. Калининград облазындағы Зеленоградскай аймахтың Русское посёлогында сӧӧгі чатча..

СССР-ның Ӧӧркі Чӧбінің Президиумының 1945 чылның хандых айының 29-ҷы кӱнінде сыххан чахиинаң Кенигсбергты алғанда махачызын паза матыр хылиин кӧзіткен ӱчӱн, гвардияның улуғ лейтенанты Сибиряков Алексей Порфирьевичке Совет Союзының Матыры ат пирілген (ӱреен соонда).

Сыйыхтар

Хумартхызы

Матыр адынаң Калиниградтағы, Харатастағы, Хакасиядағы Тадар Тис паза Троицкай аалларда орамалар адалғаннар. Ағбандағы Чиңіс паркының Матырлар аллеязындағы хумартхы таста ады киртілген^[2].

Алған орын

↑ ¹ ² Алексей Порфирьевич Сибиряков (рус.). «Герои страны» сайт.
↑ [О.И. Пагельс. Сибиряков Алексей Порфирьевич // Энциклопедия «Хакасия» (Хакасско-Минусинская котловина) : Т. 5 : Кто есть кто? — Абакан: Хак. Кн. Изд-во им. В. М. Торосова, 2022. — С. 171. — ISBN 978-5-7091-0719-9.]

Ссылкалар

Сибиряков Алексей Порфирьевич.

[wh-1] ¹ ² Алексей Порфирьевич Сибиряков (рус.). «Герои страны» сайт.

[2] [О.И. Пагельс. Сибиряков Алексей Порфирьевич // Энциклопедия «Хакасия» (Хакасско-Минусинская котловина) : Т. 5 : Кто есть кто? — Абакан: Хак. Кн. Изд-во им. В. М. Торосова, 2022. — С. 171. — ISBN 978-5-7091-0719-9.]

[1]

[2]