Гореликов, Иван Павлович

Рувики тiп сайттаң
Иван Павлович Гореликов
Гореликов Иван Павлович.jpg
Тӧреен кӱні 27 чарыс айы 1907({{padleft:1907|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:27|2|0}})
Тӧреен чирi Авдюшино аал, Тайшет аймағы, Иркутск облазы
Ӱреен чылы 6 кічіг хырлас айы 1975({{padleft:1975|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:6|2|0}}) (68 час)
Хазна  СССР
Войско кӧрімі пехота
Служба чыллары 19411944
Аарластығ ады
СССР ВС-тың улуғ лейтенанты
Чаалазағлар/чаалар Илбек Ада чаа
Сыйыхтар паза премиялар
Совет Союзының Матыры
Ленин орденінең — {{{1}}} «Махачы істеніс ӱчӱн(Чааҷы махачызы ӱчӱн) пайрамнығ медаль. Владимир Ильич Ленин тӧрееннең пеер 100 чылына чарыдылған» «1941—1945 чыллардағы Илбек Ада чаада Германияны чиңіп алған ӱчӱн» медаль
SU Medal Twenty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg SU Medal Thirty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941-1945 ribbon.svg SU Medal 50 Years of the Armed Forces of the USSR ribbon.svg
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Иван Павлович Гореликов (27 чарыс айы 1907, Тайшет аймағы[d], Сибирь крайы[d]6 кічіг хырлас айы 1975) — Тоғысчы-кресеннер Хызыл Армиязының улуғ лейтенанты, Илбек Ада чаа араласчызы, Совет Союзының Матыры (1943).

Иван Гореликов 1907 чылның чарыс айының 27-ҷі кӱнінде Тайшет аймаандағы Авдюшино аалда (амғы — Иркутск облазындағы Тайшет аймағы) кресеннер сӧбірезінде тӧреен. Читі класс тоос салған, анаң фабрика-завод ӱгренҷілер школазында ӱгренген. Аны тоозып, Северо-Енисейскийдегі механическай мастерскойда слесарь-тирігҷі полып тоғынған. 1941 чылның орғах айының 28-ҷі кӱнінде Гореликов Тоғысчы-кресеннер Хызыл Армиязының службазына тартылған. Олох чылда кічіг лейтенанттар курстарын тоос салған. 1942 чылның хандых айынаң сығара Илбек Ада чаа фронттарында араласхан. Гореликов Брянск фронтының 61-ҷі армиязының 12-ҷі гвардия атығҷылар дивизиязының 29-ҷы гвардия атығҷылар полкының взводынаң устаан[1].

Чарым чыл аразына Гореликов снайперлер узына 43 чааҷыны ӱгрет салған. Позы 338 ыырҷы солдадын паза офицерін чох иткен[1].

...Снайпер Гореликов андағ оңдайнаң маңнаныстығ тузаланған. Ол траншеяда атчаң орынны таап алчаң, аның чааҷы-арғызы, илігҷе метр оортах хыйа парып, одың тазып чӧрҷең, чирні ӱстӱнзер тастаҷаң (че траншеядаң кӧрінмес иде). Ыырҷылар аны сизініп, траншеядаң сых килҷеңнер, сах андох Гореликовтың уғы оларға читчең.

Небывалое бывало / Г. А. Ионов. — М., Изд-во ДОСААФ СССР, 1989. — С. 84

СССР-ның Ӧӧркі Чӧбінің Президиумының 28-ҷі апрельде 1943 чылда сыххан «немец азымахчыларынаң тоғыр устағның чааҷы чахығларын турыстығ толдырып, махачызын кӧзіткен ӱчӱн» чахиинаң гвардия кічіг лейтенанты Иван Гореликов Совет Союзының Матыры пӧзік атха турысхан, ағаа Ленин ордені паза 972 номерліг «Алтын Чылтыс» медаль читірілген[1].

Партияа 1943 чылда кірген.

Аар палығлатхан соонда, 1944 чылның орғах айында улуғ лейтенант званиеде запасха парған. Игаркада паза Ағбанда тоғынған. Ӱреен 1975 чылның кічіг хырлас айының 6-ҷы кӱнінде. Сӧӧгі чатча Кемеров облазындағы Киселёвск городта[1].

Хызыл Чылтыс орденінең паза медальларнаң сыйыхтатхан[1].

Матырның адынаң тӧреен Авдюшино аалның паза Северо-Енисейский посёлоктың орамалары адалғаннар[2].

  • Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — С. 354. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
  • Достоин звания героя. — Красноярск: Красноярское кн. изд., 1975.
  • Елькин А. А. Приобщение к подвигу. — Тула, 1975.
  • Тугужекова В.Н. Гореликов Иван Павлович. — Энциклопедия Республики Хакасия. — Т. I — Красноярск, 2007. — С. 149