Белошапкин, Клавдий Флегонтович
Клавдий Флегонтович Белошапкин | |
---|---|
![]() | |
Тӧреен кӱні | 26 улуғ хырлас айы 1924 |
Тӧреен чирi | Корнилов, Ужур аймағы, Хызылчар крайы |
Ӱреен чылы | 25 хосхар айы 2005 (80 час) |
Ӱреен чирi | Киевте |
Хазна |
![]() |
Войско кӧрімі | артиллерия |
Служба чыллары | 1942—? |
Аарластығ ады | |
Чаалазағлар/чаалар | Илбек Ада чаа |
Сыйыхтар паза премиялар |
Клавдий Флегонтович Белошапкин (1924—2005) — Совет Армиязының полковнигі, Илбек Ада чаа араласчызы, Совет Союзының Матыры (1943).
Чуртас чолы
Клавдий Белошапкин 26 декабрьда 1924 чылда Хызылчар крайындағы Ужур аймааның Корнилов аалында кресеннер сӧбірезінде тӧреен. 1930 чылда іҷе-пабазынаң хада Хакас автоном облазындағы Сыралығ Ӱӱс аалзар кӧс парыбысхан. Ортымах ӱгредіг алған. 1942 чылның орғах айында Тоғысчы-кресеннер Хызыл Армиязына службаа тартылып, Томсктағы артиллерия училищезінзер ӱгренерге ызылған. 1943 чылда аны тоосхан соонда, Илбек Ада чаа фронтына читкен. Гвардияның кічіг лейтенанты Клавдий Белошапкин 1943 чылның кӱскӱзінде Чазы фронтының 37-ҷі армиязының 89-ҷы гвардия атығҷылар дивизиязының 196-ҷы гвардия артиллерия полкының 1-ғы батареязының устаныс взводынаң устаан. Днепр ӱчӱн чаалазығда махачызын кӧзіткен[1].
30 сентябрьда 1943 чылда Белошапкин Днепрні палыхчылар кимезінең Украина ССР-ның Полтава облазындағы Кременчуг аймааның Келеберда аалы хыринда кискен. Ыырҷыны кӧрҷең орын таап алып, немецтернің контратака тузында полк артиллериязының атызын орта кӧстеен. Ыырҷы подразделениелеріне чағын киліп, рацияҷа 6 пулемёттың, 4 миномёттың, 2 артиллерия орынынаңар искіріп, позы оларға чағын полза даа, позына атысты тартхан. Палығлатхан. Че орнын артыспаан. Белошапкиннің орта кӧстеені ӱчӱн, совет пехота частьтары позицияларын пиктеп, алнынзар кіріп пастааннар[1].
СССР-ның Ӧӧркі Чӧбі Президиумының 20 декабрьда 1943 чылда сыххан Чахиинаң, за «Командованиенің чааҷы чахиин турыстығ толдырған паза махачызын кӧзіткен ӱчӱн» гвардияның кічіг лейтенанты Клавдий Белошапкин Совет Союзының Матыры пӧзік званиее турысхан. Ағаа Ленин ордені паза 3734 номерліг «Золотая Звезда» медальы читірілген[1].
1944 чылда Совет Союзының Коммунисттер партиязына кірген. Чаа соонаң Совет Армиязында службазын узаратхан. Пӧзік офицерлер школазын, Чаа-артиллерия командирлері академиязын тоос салған. 1971 чылдаң сығара полковник званиеде Лениградта служба ирткен. 1990 чыллардаң сығара Киевте чуртаан. 25 апрельде 2005 чылда ӱреен. Сӧӧгі Киевтегі «Берковцы» сыыратта чатча[1].
Илбек Ада чааның 1-ғы степеньніг паза «Ада чир-сууна СССР-ның Тирігліг Кӱстерінде службазы ӱчӱн» 3-ҷі степеньніг орденнерінең паза медальларнаң сыйыхтатхан[1].
Хумартхы
Клавдий Белошапкиннің ады Москвадағы Илбек Ада чаа музейінің Сабланыс залының пилоннарында паза Ағбанда Чиңіс паркында Матырлар аллеязында пазылған[2].
Алған орын
Литература
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
- 26 улуғ хырлас айында тӧрееннері
- 1924 чылда тӧрееннері
- Алфавит пастыра кiзiлер
- Ужур аймаанда тӧрееннері
- 25 хосхар айында ӱрееннері
- 2005 чылда ӱрееннері
- Алфавит пастыра кізілер
- Киевте ӱрееннері
- Полковниктер (СССР)
- Совет Союзының Матырлары
- Ленин орденінің кавалерлері
- Адалығ чааның I степень орденінің кавалерлері
- «СССР-ның Тирігліг кӱстерінде Ада чир-сууның службазы ӱчӱн» III степеньніг орден кавалерлері
- «Чааласхан ӱчӱн» медальнаң сыйыхтатханнары
- «1941—1945 чыллардағы Илбек Ада чаада Германияны чиңіп алған ӱчӱн» медальнаң сыйыхтатханнары
- «1941—1945 чыллардағы Илбек Адалығ чаа Чиңізіне хырых чыл» медальнаң сыйыхтатханнары
- «1941—1945 чыллардағы Илбек Адалығ чаа Чиңізіне 50 чыл» медальнаң сыйыхтатханнары
- «1941—1945 чыллардағы Илбек Адалығ чаа Чиңізіне 60 чыл» медальнаң сыйыхтатханнары
- «Варшаваны позытхан ӱчӱн» медальнаң сыйыхтатханнары
- «СССР-ның Тирігліг кӱстерінің ветераны» медальнаң сыйыхтатханнары
- «СССР-ның Тирігліг кӱстеріне 70 чыл» медальнаң сыйыхтатханнары
- «Чалтырама служба ӱчӱн» 1-ғы степеньніг медальнаң сыйыхтатханнары
- «Чалтырама служба ӱчӱн» 2-ҷі степеньніг медальнаң сыйыхтатханнары
- «Илбек Ада чаа чиңізіне 25 чыл» танығнаң сыйыхтатханнары
- Богдан Хмельницкийнің III степеньніг Украина орденінің кавалерлері
- «Ада чир-суубыс арачылығҷызына» медальнаң сыйыхтатханнары
- «Украинаны фашист азымахчылары холынаң позытханына 60 чыл» медальнаң сыйыхтатханнары
- Днепропетровсктағы артиллерия училищезін тоосханнары
- Илбек Ада чаа артиллеристтері
- Илбек Ада чаадағы взводтар командирлері
- Днепр ӱчӱн чаалазығның араласчылары
- КПСС кізілері
- Михайловскай чаа-артиллерия академиязын тоосханнары