Сілкер айының 9 кӱні
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2025 чыл | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сілкер айының 9-ҷы кӱні (орыс. 9 мая) — григориан мӱчелі хоостыра чылның 129-ҷы (артых чылларда 130-ҷы) кӱні. Чыл тоозылғанҷа 236 кӱн халча.
Ӱлӱкӱннер паза танығлығ кӱннер
Ідӧк кӧр.: Категория:Сілкер айының 9-ҷы кӱнінің ӱлӱкӱннері
Чоннар аразындағы
ООН — Сағысха кирер паза чаразар кӱннернің ікінҷі кӱні. Ікінҷі тилекей чаа тузында ӱрееннерні сағысха киреріне чарыдылча (2005 чылдаң сығара).
Чоннарның ӱлӱкӱннері
Россия, 
Белоруссия, 
Молдавия, 
Армения, 
Азербайджан, 
Грузия, 
Абхазия, 
Ӱстӱнзархы Осетия, 
НКР, 
Казахстан, 
Узбекистан (Хумартхы паза аарлас кӱні), 
Туркменистан, 
Киргизия, 
Таджикистан, 
Босния паза Герцеговина (Шаблон:Флагификация/Сербия Республика), 
Алтынзархы Македония, 
Сербия, 
Черногория, 
Израиль (2017 чылдаң сығара)[1] — Чиңіс кӱні (1945).
Джерси — Позыдығ кӱні.
Европа союзы — Европа кӱні (1950).
Полған киректер
Ідӧк кӧр.: Категория:Сілкер айының 9-ҷы кӱнінде полған киректер
XIX чӱс чыл алнында
- 1712 — Туладағы чаа тиріглерінің заводы тӧстелген.
- 1719 — Пётр I Россия империязынаң иезуиттер орденінің кізілерін сӱрерге чахығ пирген.
XX чӱс чыл
- 1911 — Б. Л. Розинг Россиядағы учёнай тиксі тилекейдегі пастағы телевизионнай передачаны иртірібіскен.
- 1913
- Францияның экраннарына «Фантомас» фильм сығарылған — чабал сағыстығ сайбағҷының киректерінеңер пастағы экранизациязы.
- И.И.Сикорскийнің С-10 «Гидро» гидропланының пастағы учуғызы.
- 1924 — Москвада Революция музейі тӧстелген.
- 1927 —Австралия парламенті Канберразар наа ӧӧн городсар кӧзібіскен.
- 1944 — Украинаның 4-ҷі фронтының чааҷылары Севастопольны ыырҷы холынаң позытханнар.
- 1945 — СССР-да пастағызын на Чиңіс кӱні таныхталған.
XXI чӱс чыл
- 2003 — Запорожье автомобиль заводында Opel — Corsa, Astra паза Vectra автомобильлернің наа модельлері иділген.
- 2010 — 8 майдаң 9 май хараа кӱн Кемеров облазының Междуреченск городында «Распадская» шахтада метан чара чачырап парған.
- 2018 — Кениядағы тулғор сайбал парған сылтаанда, 48 кiзi ӱреп парған.
Пу кӱнде тӧрееннер
Ідӧк кӧр.: Категория:Сілкер айының 9-ҷы кӱнінде тӧрееннері
XIX чӱс чыл
- 1835 — Максим Антонович (ӱр.1918), Россиядағы литература критигі, публицист паза философ.
- 1837 — Адам Опель (ӱр.1895), "Adam Opel GmbH" компания тӧстегҷізі.
- 1849 — Витольд Цераский (ӱр.1925), Россиядағы астроном, астрономияда сомнарнаң тузаланған пастағҷыларның пірсі полча.
- 1874 — Говард Картер (ӱр.1939), археолог-египтолог, 1922 ч. Тутанхамонның частамазын асхан кізі.
- 1877 — Лука Архиепископ (чуртаста Валентин Феликсович Войно-Ясенецкий; ӱр.1961), Россия паза совет хирургы, орыс философ, писатель, Крымның паза Симферопольның архиепискобы.
- 1883 — Хосе Ортега-и-Гассет (ӱр.1955), Испаниядағы философ, публицист, социолог паза эссеист.
- 1887
- Николай Мельницкий (ӱр.1965), Россиядағы чаа лётчигі паза спортсмен, 1912 чылдағы Чайғы Олимп ойыннарының пистолет атызынҷа кӱмӱс медаль чиңісчізі.
XX чӱс чыл
- 1904 — Николай Разин (ӱр.1983), учёнай-гидротехник, СССР-ның НА-ның араласчы-коррепонденті, Социалистическай Істеніс Матыры.
- 1909 — Игорь Луковский (ӱр.1979), совет сценаристі, драматург, писатель.
- 1912 — Педро Армендарис (Педро Грегорио Армендарис Хастингс; ӱр.1963), Мексикадағы киноактёр.
- 1924 — Булат Окуджава (ӱр.1997), Россиядағы паза совет кибелісчізі, бард, сарыннар авторы, прозик, сценарист.
- 1941 — Инна Гулая (ӱр.1990), театрның паза киноның совет актрисазы, РСФСР-ның саблығ артизi.
Пу кӱнде ӱрееннер
Ідӧк кӧр.: Категория:Сілкер айының 9-ҷы кӱнінде ӱрееннері
XIX чӱс чыл
- 1805 — Иоганн Фридрих Шиллер (т.1759), немец поэт паза драматург.
- 1850 — Жозеф Луи Гей-Люссак (т.1778), француз физик паза химик.
XX чӱс чыл
- 1952
- Николай Максимов (т.1880), совет ботанигі, СССР-ның НА-ның академигі.
- Михаил Морозов (т.1897), совет литературоведi, театровед, тілбесчі, Шекспирнің чайаачызының істезігҷізі.
XXI чӱс чыл
- 2004 — терактта Ахмад Кадыров ӱреен (т.1951), Чечняның президенті (2003—2004).
- 2020 — Литл Ричард (т.1932), Америкадағы ырҷы, пианист паза композитор, рок-н-ролл тӧстегҷізі.
Танығлар
Глафираның кӱні / Глафира Горошница
- Пу кӱнде кресеннер горох паза ирте сыхчатхан яблахты одыртчалар[2].
Ідӧк кӧр.
Категория «9 мая» не найдена.
Алған орын
- ↑ Парламент Израиля утвердил празднование Дня Победы 9 мая Архивная копия от 29 Кӧрік айы 2018 на Wayback Machine // РИА Новости.
- ↑ Приметы. Российская газета (4 Сілкер айы 2007). Дата обращения: 2 Ӱртӱн айы 2010. Архивировано 7 Кічіг хырлас айы 2009 года.