Орғах айының 13 кӱні
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2025 чыл | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Орғах айының 13-ҷі кӱні (орыс. 13 августа) — Григориан мӱчелі хоостыра чылның 225-ҷі (артых чылларда 226-ҷы) кӱні. Чыл тоозылғанҷа 140 кӱн халча.
Ӱлӱкӱннер паза танығлығ кӱннер
Чоннар аразындағы ӱлӱкӱннер
Национальнай ӱлӱкӱннер
Тунис — Ипчілер кӱні.
Япония —Обон кӱннің пасталғаны, ӱрееннерні сағысха кирер кӱн.
ЦАР — Пос алынҷа хазна полыбысхан кӱні.
Полған киректер
Ідӧк кӧр.:
XX чӱс чыл алнында
- 1889 — американ пӱдірігҷі Уильям Грей телефон-автоматха патент алған.
XX чӱс чыл
- 1907 — Нью-Йоркта пастағы такси позыдылған.
- 1912 — француз имҷі Г. Один тиксі тилекейде пастағызын на рак вирузын тапханын чарлабысхан.
- 1913 — Шеффилдте пастағы татабинчатхан сталь хайылдырылған.
- 1914 — Россияда чаа цензуразы кирілген.
- 1952 — Германия паза Япония Чоннар аразындағы валюта чыындызына кіргеннер.
- 1990 — СССР президенті М. С. Горбачёв «20-50-х чыллардағы политика репрессияларына тартылған кізілернің праволарын айландырарынаңар» чахығда хол салған.
XXI чӱс чыл
- 2007 — Москва — Санкт-Петербург чолда Малая Вишера хыринда «Невский экспресс» поезд саайы пол парған.
Пу кӱнде тӧрееннер
XIX чӱс чыл
- 1804 — Владимир Одоевский (ӱр. 1869), орыс писатель, философ, князь.
- 1814 — Андерс Йонас Ангстрем (ӱр. 1874), швед физик паза астроном, спектроскопия тӧстегҷізі.
- 1827 — Франсиско Гомес де Аморим (ӱр. 1891), Португалиядағы писатель.
- 1829 — Иван Сеченов (ӱр. 1905), орыс физиолог.
- 1899
- Илья Иванов (ӱр. 1967), артиллерия тиріглерінің совет конструкторы, Социалистическай Істеніс Матыры.
- Альфред Хичкок (ӱр. 1980), Англия-Америка режиссёры, «Оскарға» турысхан кізі.
XX чӱс чыл
- 1920 — Василий Андрианов (ӱр. 1999), совет лётчигі, ікі хати Совет Союзының Матыры.
- 1926 — Фидель Кастро (ӱр. 2016), Кубадағы революционер паза политика деятельі, Кубаның устағҷызы (1959—2008).
- 1954 — Топоев, Илья Прокопьевич, хакас драматург, писатель, Хакас Республика культуразының саблығ тоғынҷызы, Хакас Республиканың чон писательі.
- 1962 — Андрей Соколов, театр паза кино актёры, театр режиссёры, Россияның чон артизі.
- 1970
- Илья Шакунов, Россиядағы театр паза кино актёры.
- Алан Ширер, Англиядағы футболист.
- 1971
- Мориц Бляйбтрой, немец актёр.
- Владимир Вдовиченков, актёр, Россияның саблығ артизі.
- 1972 — Юрий Батурин, Россияның театр паза кино актёры.
- 1980 — Стас Пьеха, Россия ырҷызы.
Пу кӱнде ӱрееннер
XIX чӱс чыл
- 1826 — Рене Лаэннек (т. 1781), француз имҷі паза анатом, стетоскоп пӱдірігҷізі.
- 1863 — Эжен Делакруа (т. 1798), француз хоосчы.
- 1900 — Владимир Соловьёв (т. 1853), орыс философ, кибелісчі, публицист, литература критигі.
XX чӱс чыл
- 1986 — Георгий Болтаев (т. 1914), Илбек Ада чаа араласчызы, Совет Союзының Матыры.
- 1998 — Жюльен Грин (т. 1900), француз писатель, драматург.
XXI чӱс чыл
- 2020 — Гулназар Келди (т. 1945), совет, таджик кибелісчі паза хабарҷы, Таджикистанның чон кибелісчізі, СССР-ның паза Таджикистанның Писательлер пірігізінің араласчызы, Таджикистанның Хабарҷылар пірігізінің араласчызы, Таджикистан Республиканың гимн сӧстерінің авторы.