Орғах айы
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2024 чыл | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Орғах айы (орыс. Август) — Юлиан паза айы, Пурунғы Рим мӱчелінҷе алтынҷы ай. Пу ай 31 кӱнге сӧӧ тартылча. Чирнің Алтынзархы чардығында чайғының халғанҷы ӱзінҷі айы, Чирнің Ӱстӱнзархы чардығында – хысхының халғанҷы айы полча.
Статистика паза чарыдығ
Россияның ортын чардығында орғах айы чылығ, ізіг дее поладыр, кӱн хызырыл сыхча. Хараа кии чылии тӱс парып одырча, суғларда паза кӧллерде суғ сооп пастапча. Кӱннің кии чылии ортымахти +18 °− +14 °С; халғанҷы пис кӱн климат нормазынҷа кӱскӱге тӧӧй. Подмосковьеде иң тӧбін ортымах кии чылии (+12,4 °С) 1884 чылда таныхталған. Иң ирте хыро тӱскені 11 августта (1939) чылда пічікке кирілген, чир тоңғаны — 25 августта (1921). Наңмырлар сині — 68 мм, че 1 мм (1938) , 151 мм (1918)[1].
Орғах айында кӱскӱде таараан арыснаң кӧчені кисчелер. Харағатты, тағ харағадын, аба чистегін теерчелер, лук паза чеснокты чулчалар. Яблоконың чайғы кӧрімі , ежевика пыс парча, арығ хузуғы чит парча. Яблак сабы хурғап сыхча[1].
Россияның ортын полосазында хойбат, харачхай, торчых хустар чылығ чирлерзер учуғып пастапчалар[1].
Ӱлӱкӱннер
- 1 августа — Инкассатор кӱні; Россия Федерациязының Тирігліг кӱстерінің тыл кӱні; Пастағы тилекей чаада ӱрееннерні хумартхылаҷаң кӱн.
- 2 августа — Кии-десант войсколары кӱні (Россия).
- 6 августа — Тимір чол войсколарының кӱні (Россия); Тиксі тилекейдегі ядернай тирігдең тоғыр кӱресчең кӱн.
- 9 августа — Россияның чааҷы сабланызы кӱні.
- 12 августа — Россияның чаа-кии кӱстерінің кӱні.
- 13 августа — Тиксі тилекейдегі солағайлар кӱні.
- 22 августа — Россия Федерациязының хазна флагы кӱні.
- 23 августа — Россияның чааҷы сабланызы кӱні — Курсктағы чаалазығ.
- 27 августа — Россия кинозы кӱні.