Бойков, Иван Тимофеевич

Иван Тимофеевич Бойков
Иван Тимофеевич Бойков
Тӧреен кӱні	2 азығ айы 1920
Тӧреен чирi	Минсуғ
Ӱреен чылы	5 сілкер айы 2002 (82 час)
Ӱреен чирi	Запорожье
Хазна	СССР
Войско кӧрімі	авиация
Служба чыллары	1940—1956
Аарластығ ады
Часть	155-ҷі гвардия штурм авиация полкы
Устаан	эскадрильянаң
Чаалазағлар/чаалар	Илбек Ада чаа

Иван Тимофеевич Бойков 2 азығ айы 1920, Минсуғ, Ким губерниязы — 5 сілкер айы 2002, Запорожье^[d] — Совет армиязының гвардия полковнигі, Илбек Ада чаа араласчызы, Совет Союзының Матыры (1945 чыл).

Чуртас чолы

Иван Бойков 1920 чылның азығ айының 2-ҷі кӱнінде Минсуғда (амғы — Хызылчар крайына кірче) тоғысчылар сӧбірезінде тӧреен.

1928—1936 чылларда Бойков Минсуғдағы паза Новокузнецктегі школаларда ӱгренген. 1937 чылның азығ айынаң сығара Новокузнецкте Томсктағы тимір чолның 7-ҷі сигнализация паза палғалыс дистанциязында тоғынған: телеграфист-морзист, телеграфист-бодист, телеграф сменазының пастығы полған.

1939 чылда Новокузнецкте аэроклуб тоос салған. 1940 чылда Бойков Хызылчар крайының Минсуғ аймаандағы чаа комиссариадынаң Тоғысчы-кресеннернің Хызыл Армиязына службаа тартылған. 1941 чылның кӧрік айында Новосибирсктегі чаа авиациязының пилоттар школазын тоос салған. Олох чылда кӧрік айынаң сығара 1942 чылның чарыс теере школаның лётчик-инструкторы полған. 1942 чылның чарыс айында Москвазар «Ил-2» штурмовикке ӱгренерге ызылған. 1942 чылның азығ айынаң сығара Совет Союзының Коммунисттер партиязының кізізі^[1].

1942 чылның кічіг хырлас айынаң сығара Илбек Ада чаа фронттарында чааласхан. Калининскай, Воронеж, Степной, 1-ғы Украина паза 2-ҷі Украина фронттарының чаалазығларында араласхан. Бойков улуғ лётчик, звено командирі, авиаэскадрилья командирінің орынҷызы, эскадрилья командирі полған. 1945 чылның сілкер айына гвардияның улуғ лейтенанты Иван Бойков 155-ҷі гвардия штурмы авиаполкының эскадрильязынаң (1-ғы Украина фронтының 2-ҷі кии армиязының 1-ғы гвардия штурмы авиакорпузының 9-ҷы гвардия штурмы авиадивизиязының) устаан. Ол тусха 156 чаа учуғызында араласхан. Тимір чол эшелоннарынҷа, аэродромнарҷа, ыырҷы войсколары чыыл парған орыннарҷа атчаң. Ыырҷының пір самолёдын кииде паза ӱзін чирде атыбысхан^[1].

СССР-ның Ӧӧркі Чӧбінің Президиумының 27 июньда 1945 чылда сыххан «фронтта немец-фашист азымахчыларынаң тоғыр кӱрезігде командованиенің чахығларын турыстығ толдырған ӱчӱн паза пу киректе махачызын паза матыр хылиин кӧзіткен ӱчӱн» чахиинаң, гвардияның улуғ лейтенанты Иван Бойков Совет Союзының Матыры атха турысхан, ағаа Ленин ордені паза 4829 номерліг «Алтын Чылтыс» медаль читірілген^[1].

Чаа тузына Бойков 171 хати маңнаныстығ чаа учуғызында араласхан. Чаа соонаң Совет Армиязында службазын узаратхан. 1954 чылда Офицерлер составын чахсыландырҷаң ӧӧн учуғыс-тактика курстарын тоос салған. 1956 чылның кӱрген айында,ағырған сылтаанда, полковник званиеде запасха сығарылған. 1959 чылның кӱрген айында — 1969 чылның хосхар айында Запорожьедегі ДОСААФ-тың аймахтағы комитеттің кнезі полып істенген. Запорожьеде чуртаан. Халых киреенең айғасхан. 2002 чылның сілкер айының 5-ҷі кӱнінде ах чарыхтаң парыбысхан, Запорожьедегі Капустянскай сыырата сӧӧгі чатча^[1].

Сыйыхтар

Бойков ідӧк ікі Хызыл знамя орденінең, Александр Невский орденінең, Адалығ чааның 1-степень ікі орденінең, ікі Хызыл Чылтыс орденінең, «Махачызы ӱчӱн» медальнаң паза пасха медальларнаң^[1].

Алған орын

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Иван Тимофеевич Бойков (рус.). «Герои страны» сайт.

Литература

Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
Достоин звания героя. — Красноярск: Красноярское кн. изд., 1975.
Подвигом славны твои земляки. — Запорожье: 1962.

[wh-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Иван Тимофеевич Бойков (рус.). «Герои страны» сайт.

[1]