Костяков, Иван Мартынович

Костяков, Иван Мартынович
Костяков, Иван Мартынович
Тӧреен кӱні	5 улуғ хырлас айы 1916
Тӧреен чирi	Синявино, Ким губерниязы, Россия империязы
Ӱреен чылы	27 кӱрген айы 1983 (66 час)
Гражданство (подданство)	СССР[d];
Айғасчатхан кирее	писатель, кибелісчі
Чайаачы тоғыс чыллары	1930 — наст. время
Жанр	кибеліс[d], рассказ[d] и эссе[d]
Сыйыхтары

Костяков, Иван Мартынович (5 улуғ хырлас айы 1916, Ағбан пилтірі аймағы, Кидеркі Сибирь крайы^[d] — 27 кӱрген айы 1983) — хакас писатель паза кибелісчі, СССР-ның Писательлер пірігізінің араласчызы, хабарҷы, Илбек Ада чаа араласчызы.

Чуртас чолы

Иван Костяков Синявино улуста (амғы Хакасияның Ағбан пилтірі аймағы) 1916 чылның улуғ хырлас айының 5-ҷі кӱнінде кӧп палалығ сӧбіреде тӧреен. Читі класс тоозып, Кансктағы кооператив школазына ӱгренерге кіріп алған. Аны тоозып, 1935 чылда потребкооперация системазында тоғынған.

1938 чылда Асхыс аймаандағы «Ударник» газетазар парыбысхан, 1939 чылдаң сығара — аймахтағы радиовещаниезінде, 1941 чылдаң сығара «Хызыл аал» газетада тоғын сыххан^[1].

Чаа тузы

Илбек Ада чаа араласчызы полча. Калиниград фронтында чааласхан. 1942 чылның улуғ хырлас айынаң сығара 1943 чылның хандых айына теере 30-ҷы армияның 32-ҷі алынҷа танктардаң тоғыр тиріглер батальонының политика чардығының командир орынҷызы полған. 1944 чылның орғах айынаң сығара 1945 чылның кӱрген айына теере – Белорус чаа округының 50-ҷі запастағы Литовскай атығҷылар дивизиязының 252-ҷі запастағы алынҷа полкының ӱгредіг взводының командирі. 1945 чылның кӱрген айынаң сығара кӧрік айына теере Москваның 56-ҷы резерв полкының хайиинда, 1946 чылның азығ айына теере Киров облазының Зуевскай РВК-ның 1-ғы частьының пастығының полысчызы полған. Запасха лейтенант званиеде сыххан. Чаа тузында ӱс хати палығлатхан. Сыйыхтар санында Хызыл Чылтыс ордені паза «Москваны арачылаан ӱчӱн», «1941–1945 чч. Илбек Ада чаада Германияны чиңіп алған ӱчӱн», «Махачызы ӱчӱн» медальлар полғаннар^[2].

Чаа соонда

1949 чылда СССР-ның Писательлер пірігізінің араласчызына алылған. 1950-1952 чылларда Хакасиядағы Писательлер пірігізінең устаан. 1952-1956 чылларда Хакас книга издательствозынаң устағҷызы полған. Соонаң хабарҷы тоғызына айланған.

Костяковтың пастағы чайаачы тоғыстары 1930 чылларда чарых кӧргеннер. Пастағы кибелістер чыындызы — «Стихотворения» — 1948 чылда чарыхха сыххан, анаң «Наа чыл елказы» «Наа чызы», «Часка ыры» паза пасха кибелістер чыындылары. Олғаннарға чоохтар чыындылары пазылған: «Аң чолларынҷа», «Минің нанҷыларым». 1966 чылда Костяковтың «Чібек хур» романы чарыхха сыххан. Чайаачы хакас тіліне кӧп орыс чонның, дӧк совет тузындағы сарыннарын тілбестеп салған, позының сарыннары («Черемуха», «Калинушка») Хакасия озаринда саблан парғаннар^[1].

Иван Костяков 1983 чылның кӱрген айының 27 кӱнінде ах чарыхтаң парыбысхан.

Алған орын

↑ ¹ ² А.Л. Кошелева. Костяков Иван Мартынович (орыс.). — Энциклопедия Республики Хакасия. — Абакан., 2007. — Т. 1. — С. 180. — 496 с. — ISBN 5-09-002630-0.
↑ Орешкова Ю. А. Жизненный путь и творчество писателя-фронтовика И. М. Костякова (по документам Национального архива Хакасии) (неопр.) . Дата обращения: 12 Азығ айы 2025.

Литература

Литературы народов России: XX в.: словарь / Н. С. Надъярных. — М.: Наука, 2005. — С. 314. — 365 с. — 1100 экз. — ISBN 5-02-010208-3.

Ссылкалар

Литературная карта Хакасии

[:0-1] ¹ ² А.Л. Кошелева. Костяков Иван Мартынович (орыс.). — Энциклопедия Республики Хакасия. — Абакан., 2007. — Т. 1. — С. 180. — 496 с. — ISBN 5-09-002630-0.

[2] Орешкова Ю. А. Жизненный путь и творчество писателя-фронтовика И. М. Костякова (по документам Национального архива Хакасии) (неопр.) . Дата обращения: 12 Азығ айы 2025.

[1]

[2]