Хакас уезді
| уезд | |
| Хакас уезді | |
|---|---|
| Хазна |
 СССР |
| Кiрче | Ким губерниязы |
| Адм. кiнi | Ағбан пилтірі |
| Тархыны паза географиязы | |
| Тӧстелген чылы | 1923—1925 |
| Чох идiлген чылы | 1925 |
| Улии | 54,5 тыс. |
Хакас уезді — 1923—1925 чылларда полған Ким губерниязының устағ-пастағ паза чирі хоостыра единицазы.
Хакас уезді Ким губерниязының Хакас уездін тӧстирінеңер» ВЦИК чарадиинаң 14 ноябрьда 1923 чылда тоғыс волостьтың полған инородецтер устанызының чирлерінең тӧстелген. Олар пастап Ачинск, Кузнецк паза Минсуғ уездтеріне кіргеннер. Ким губерниязының исполкомының устаныс пӧлиинің устағ-пастағ комиссиязының «Минсуғ уездінің инородецтер аймағын уезд синіндегі алынҷа устағ-пастағ единицазына сығарары» чарадиинаң алылған. Пічік хоостыра, Хакас уездінің кіні Ағбан пилтірі аалда полған, уездке Ким губерниязының Минсуғ, Ачинск, Томск губерниязының Кузнецк уездтерінің инородецтер ааллары кіргеннер.
Пастап 8 волостьха пӧлілген. 19 мартта 1924 чылда 4 аймахха чарылған:
- Асхыс аймағы. Кіні — Асхыс
- Тастып аймағы. Кіні — Тастып аал
- Чарков аймағы. Кіні — Чарков аал
- Чебак аймағы. Кіні — Чабак
9 декабрьда 1925 чылда Хакас уезді Сибирь крайындағы Хакас округына айландырылған.
Устағ-пастағ пастыра Ким губерниязының холында полған. Уездті тимнир тоғыс Хакас уезді революция комитедіне салылған. Ол Ким губерниязының толдырығ комитедінің чарадиинаң тӧстелген. 10 февральда 1924 чылда Ағбан пилтірі аалда уездтің тӧстелгені хоостыра чыылығ ирткен. 10 апрельде 1924 чылда Хакас уездінің пастағы партия конференциязы иртірілген. РКП(б) Хакас уком хачызына У. Я. Котляр табылған. 12 апрельде 1924 чылда РКСМ 1-ғы уезд конференциязы ирткен. Комсомол укомының хачызына Прокопий Иноземцев табылған. 7—12 ноябрьда 1924 чылда Советтернің 1-ғы уезд чыылии ирткен. Анда пӧгіннер турғызылғаннар, уездтің толдырығ комитеді табылған. Аның хачызына Г. И. Итыгин табылған.
Литература
- Административно-территориальное деление Сибири / Астраханцева И. Ф., Дудоладов А. А., Тимошенко М. И.. — Новосибирск: Западно-Сибирское книжное издательство, 1966. — 2000 экз.
- Ефремова Н. И. Образование и правовое положение Хакасского национального уезда // Труды Томского гос. ун-та. Т. 216. Серия юрид. Томск, 1972;
- Асочаков В. А. К 50-летию Хакасского уезда // Учёные Зап. ХакНИИЯЛИ. Вып. 19. Сер. ист. № 5. Абакан, 1979.