Сӧбіре (национальнай проект)
| «Сӧбіре» национальнай проект | |
|---|---|
 | |
| Пасталғаны | 2024 чыл |
| Сылтағ | Россия Президенті Владимир Путиннің чахии |
| Сайт | национальныепроекты.рф |
«Сӧбіре» — Россияның Президенті Владимир Путиннің чахиинаң тоғын сыххан национальнай проект[1]. Пастағызын на 2024 чылда Россия президентінің Федеральнай чыылыға чахиинда кӧзіділген[2].
Национальнай проекттің ӧӧн кӧстеглері тимнел парғаннар. Россия Федерациязының істеніс паза социальнай арачыланыс министрі Антон Котяковтың искіриинең, іҷе-пабалар пірігістерінің сағыс-кӧгістерін санға алып, андар ідӧк алнында алылған палалығ сӧбірелерге полысчаң оңдайлар кирілгеннер[3].
Сӧбіре хазна стратегиязы чіли
2024 чылдағы Федеральнай чыылыға чахиинда Россия Президенті Владимир Путин 2030 чылға чон санының ӧзізін пик синге читірерге пӧгін турғысхан:
Палалығ сӧбірелерге хабазары пістің ӧӧн нандырығлығ киреебіс. Улуғ кӧп палалығ сӧбіре халыхтың чуртазының нормазы, философиязы, прай хазна стратегиязының кӧстее поларға кирек[1].
Пирілген хазна кӧстее хоостыра «Сӧбіре» национальнай проекттің тоғындырыл сыхханы чарлалған, ідӧк анынаң палғалыстығ пасха национальнай проекттер («Кадрлар», «Даннайлар экономиказы») килістіре тимнелгеннер[4].
Парыстарны ӧскірері
Нацпроекттің ӧӧн пӧгіні палалығ сӧбірелернің парыс синін ӧскірері таныхталған. Халыхтың пу категориязына аар поладыр. Іди, 2024 чылның азығ айына кӧп палалығ сӧбірелер аразында хызығыста чуртапчатханы 30 % тиңнелген, турғызылған пӧгіннер хоостыра, 2030 чылға аны ікі хати хызырарға кирек. Пу киректе ӧӧн тиріглер чіли кӧрілчелер:
- пӧзік нимес парыстығ сӧбірелерге ай сай тӧлелчеткен пірге пособие. Ол тойлығ пол парған пастағы айлардаң пасти палаа 17 час толғанҷа пирілче (2024 чылның азығ айының танығларынаң, аны 11 млн кізі алған)[1];
- соцконтрактты алар процедураны нииктирі (2024 чылда ағаа правительство хоза 100 млрд салковай пирген)[1];
- 2030 чылға МРОТ-ты 35 муң салковайға читірері, аның хоостыра социальнай тӧлеглер паза бюджет киреенде істенчеткен чонның чал ахчазы ӧсче[5];
- палалығ сӧбірелернің налог ахчазын хызырары[6];
- ікінҷі палаа 2800 салковайның налог ахчазы саналбас, ӱзінҷі паза пазағы палаларға — 6000 муңның; налог ахчазы алылчатхан чылдағы парыстың сині 350 муңнаң 450 муңа ӧс парған;
- іҷе капиталы программа 2030 чылға теере ӧс парған.
Чурт оңдайларын чахсыландырары
Нацпроект хоостыра чыл сай палалығ 350 муң сӧбіренің чурт оңдайларын чахсыландырар пӧгін турғызылған[7]. Пу кирекке мындағ полызығлар кӧріл парған:
- сӧбіре ипотеказы программазын 2030 чылға теере узарадары, алты часха теере палалығ сӧбірелерге ставка сині 6 % халча (2024 чылда 260 млрд салковай пирілген, 2030 чылға теере — 1,5 трлн салковай)[8];
- сӧбіре ипотеказы программазын кічіг городтарда паза наа чурт асхынах пӱдірілчеткен регионнарда алғыдары;
- 2030 чылға теере ипотека кредидін чабарға хабасчатхан (450 муң салковай) полызығны узарадары, 2024 чылда пу кирекке 50 млрд салковай пирілген[8];
- сайбалчатхан чурттаң кӧзірҷең программаны узарадары;
- сад ӧскірчеткен пірігістер хоостыра социальнай газификация программазын алғыдары;
- чуға чуртапчатхан сӧбірелерге чылығ пирҷең системалар аларға субсидиялар (хоза 32 млрд салковай пирілген).
Пала тӧреені паза ӱгредіг
2022 чылда Россия Федерациязының 39 облазында тӧреен палаларның сині Россияның ортымах саннарынаң тӧбін полғаны таныхталған. Пу регионнарда хазна полызиин алғыдар пӧгіннең, правительство 2030 чылға теере хоза 75 млрд салковай пирген.
«Сӧбіре» нацпроект 2024 чылда кирілген пасха проектнең палғалыстығ — «Кадрлар» проектнең. Ол сахталчатхан кізілер саны ӧзізінең хоостыра санал парған[9]. Сананыстар хоостыра, хазнада 2030 чылға 20 частаң 24 часха теере 8,3 миллион азыра кізі полар, 2035 чылда — 9,7 миллион (2024 чылдағызынаң 2,4 миллионға кӧп)[1]. 2028 чылға теере ӱгренҷілернің профориентациязын ирте апарҷаң федеральнай программазы, ідӧк «Профессионалитет» проект хоостыра авиа- паза суднолар пӱдіриине, фармацевтикаа, электроникаа, арачыланыс промышленностьына 1 млн-ҷа тоғысчы профессиялығ специалисттерні тимнирі кӧрілче. Пу планнарнаң хоза мындағ тоғыстар палғалыстығлар:
- ортымах профессия ӱгредиинің учреждениелерін тыхтиры паза тиріглернең толдырары (2030 чылға теере 120 млрд позыдылған);
- вузтарның 800 общежитиезін тиксі тыхтиры (2030 теере 124 млрд позыдылған);
- 2030 чылға теере 25 университет кампузын пӱдірері (400 млрд позыдылған);
- университеттерге хабасчаң «Приоритет-2030» хазна программазы хоостыра хоза ахча пирері (2030 чылға теере хоза 190 млрд позыдылған).
Нацпроектке ахча
«Сӧбіре» национальнай проект хазнаның тиліс планында ӧӧн полча (2030 чылға теере). Ол Россияда 2023—2024 чылларда кӧзіділген экономика показательлері хоостыра тимнелген. Іди, 2023 чылда ВВП ӧзізі РФ-ның правительствозының на нимес, ідӧк МВФ-тың эксперттерінің сананыстарын ас парыбысхан, 3,6 % тиңнелген. 2023 чылның тоғыс айына инвестициялар ӧзізі 26,6 % тиңнелген, кӧрілген, тізең, 15,1 %. Россия Президенті Владимир Путиннің танығларынаң, парыстар иң пурнада палалығ сӧбірелернің чуртазын чахсыландырарға позыдыларлар:
…тӱрчедең піс алнынзар паза пір хаалағ ит поларбыс: тилекейнің иң килкім экономика державаларның пастағы тӧрт хазназына кірербіс. Андағ тиліс кӧнізінең пістің чоныбыстың сӧбірелерінің парызына теелерге кирек[1].
Чуртасха киргені
2025 чылның азығ айының 24-ҷі кӱнінде Россия правительствозы 2030 чылға нацпроекттің ӧӧн показательлер изерізін чаратхан:
- палалар тӧріпчеткен тиксі коэффициентті ӧскірері;
- чуға чуртас синін хызырары;
- ӱзінҷі паза пазағы палалар тӧріпчеткенінің тиксі коэффициенті — 0,475 ед.;
- ӱр полызығ алчатхан улуғ частығ паза кинектернің чардығы, андағох полызығ кирексіпчеткен кізілер санынаң — 30,3 %;
- культура, искусство паза чон чайаачызы хазна паза муниципальнай пірігістернің тоғызына чӧпсінчеткен сині — 63 %;
- 50 муңа читіре чуртапчатхан город-поселоктарда кинотеатрлар саны — 900 ед.[10].
Ідӧк іҷенең пала комнаталарының, ӱгредіг учреждениелеріндегі хысхаҷах тусха паланы артысчаң группаларның санын ӧскірҷең, іҷе капиталын, сӧбіре ипотеказын, пірге пособиені, чыл сай пирілчеткен сӧбіре тӧлегні пирҷең ӧӧн кӧстеглер пічікке кирілгеннер[10]. Ідӧк пічікте ыраххы аал-городтарда 100 олған садын пӱдірері, 2,2 муң олған садына тиріглер пирері, чыл сай иң асхынах 220 муң сӧбірее соцконтракт пирері, 336 ипчі консультациязын азары, 133 перинатальнай кінге, 180 олған имнег туразына тиріглер пирері, 485 муң ЭКО иртірері, 1011 искусство олған школазын пӱдірері кӧріл парған[10].
Алған орын
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Послание Президента Федеральному Собранию. http://kremlin.ru (29 Азығ айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ С заботой о главном. Как государство поддерживает семьи с детьми. https://национальныепроекты.рф (29 Азығ айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ В России запустят пять новых нацпроектов - Российская газета, Российская газета (3 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ Леонов, Сергей. Семья, молодежь, взрослые. Путин назвал новые выплаты для жителей России, AiF. Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ Путин поручил увеличить МРОТ до 35 тысяч рублей к 2030 году, РИА Новости (29 Азығ айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ Путин поручил отработать новую модель оплаты труда бюджетников, РИА Новости (29 Азығ айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ Сбербанк приветствует продление семейной ипотеки до 2030 года, Недвижимость РИА Новости (29 Азығ айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ 1 2 В России семейную ипотеку продлят до 2030 года, TACC. Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ Рабочие в порядке: в чем суть нового нацпроекта «Кадры», Известия (29 Азығ айы 2024). Дата обращения: 4 Кӧрік айы 2024.
- ↑ 1 2 3 Основные показатели и мероприятия национального проекта «Семья». government.ru (24 Азығ айы 2025). Дата обращения: 25 Азығ айы 2025.
Россияның национальнай проекттері | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
