Брагин, Василий Петрович

Василий Петрович Брагин
Василий Петрович Брагин
Тӧреен кӱні	12 хандых айы 1926
Тӧреен чирi	Ермаковскай аал, Ермаковскай аймах, Хызылчар крайы
Ӱреен чылы	9 кӧрік айы 1963 (36 час)
Ӱреен чирi	Тува АССР
Хазна	СССР
Войско кӧрімі	пехота
Служба чыллары	1942—1945
Аарластығ ады
Чаалазағлар/чаалар	Илбек Ада чаа

Василий Петрович Брагин (12 хандых айы 1926, Ермаков аймағы^[d], Хызылчар крайы^[d] — 9 кӧрік айы 1963, Тува^[d]) — Тоғысчы-кресеннернің Хызыл Армиязының кічіг сержанты, Илбек Ада чаа араласчызы, Совет Союзының Матыры (1945).

Чуртас чолы

Василий Брагин 1926 чылның хандых айының 12-ҷі кӱнінде Хызылчар крайдағы Ермаковскай аймааның Ермаковскай аалында кресеннер сӧбірезінде тӧреен. Ортымах школаның он клазын тоозып, колхозта тоғынған. 1942 чылда Енисейдегі аймахтың чаа комиссариады Тоғысчы-кресеннернің Хызыл Армиязына службаа тартхан. Олох чылның сілкер айынаң сығара Брагин Илбек Ада чаа фронттарында чаалас сыххан. 1944 чылның кӱрген айында палығлатхан. Азахха турып алып, кічіг сержант Василий Брагин 3-ҷі Белорус фронтының 5-ҷі армиязының 159-ҷы атығҷылар дивизиязының 491-ҷі атығҷылар полкының пӧлиинең устаан. Матыр тудынызын кӧзіт пирген Белорус Советскай Социалистическай Республиказын позытхан туста^[1].

1944 чылның хандых айында совет чааҷылары Витебсктің ӱстӱнзархы саринда немецтернің пик арачыланыс кӱзін чаалап сыхханнар. Брагиннің пӧлии кірген батальонның чолын дзот чабысхан. Аның ибіре чирін ыырҷы прай ат салған полған. Дзотха артиллерия оды даа сыдап полбасчых. Андада Брагин дзотты чох идерге сыххан. Дзотсар парчадып, чааҷыларның пірсі, минаа пазып, чара чачырап парған. Андада Брагин, пӧлиине орында халарға чахығ пиріп, позы 16 минаны чох идібіскен. Анаң пӧлиин атакаа кӧдіріп, дзот алнындағы траншеяны штурмнаң холға кирген, позы ӱс ыырҷы чааҷызын чох идібіскен. Анаң гранатанаң дзот ізиин чара чачырадыбызып, сӱріге ікі пулемётчикті апарыбысхан, іди батальонының чолын ас пирген. Неман суғның кидеркі хазында Брагиннің пӧлии кӧп немец чааҷыларын паза офицерлерін чох идібіскен, ідӧк 11 кізіні сӱріге апарыбысхан. 1944 чылның орғах айының 17-ҷі кӱнінде Брагин Литва ССР-ның Кудиркос-Науместис город хыриндағы СССР-ның хазна хырығларына пастағҷылар санында сыххан^[1].

СССР-ның Ӧӧркі Чӧбінің Президиумының 24 мартта 1945 чылда сыххан чахиинаң, «чааҷыларның устағ-пастааның чахығларын турыстығ толдырған ӱчӱн паза пу киректе махачызын паза матыр хылиин кӧзіткен ӱчӱн» кічіг сержант Василий Брагин Совет Союзының Матыры атха турысхан, Ленин орденінең паза 8816 номерліг «Алтын Чылтыс» медальнаң сыйыхтатхан^[1].

Чаа соонаң Брагин демобилизацияа кірген. Ада чир-суунзар айланған. 1951 чылда Хызылчардағы аал хонии школазын тоос салған. 1947 чылдаң сығара агротехник полып тоғынған, 1953 чылдаң сығара — Тува ССР-да совхозтың ӧӧн агрономы. 1963 чылның кӧрік айының 9-ҷы кӱнінде ах чарыхтаң парыбысхан. Каа-Хем аймаандағы Бурен-Бай-Хаак аалда сӧӧгі чатча^[1].

Василий Брагин «Аарлас тании» орденнең паза Сабланыс 3-ҷі степень орденінең,, ідӧк медальларнаң сыйыхтатхан. Брагиннің адынаң Ермаковскайдағы орама адалған^[1]^[2].

Алған орын

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Василий Петрович Брагин (рус.). «Герои страны» сайт.
↑ А.С. Кривошеев. Брагин Василий Петрович (орыс.). — Энциклопедия «Хакасия» (Хакасско-Минусинская котловина). — Абакан., 2022. — Т. 5. — С. 152. — 496 с. — ISBN 5-09-002630-0.

Литература

Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
Достоин звания героя. — Красноярск: Красноярское кн. изд., 1975/
Дриго С. В. За подвигом — подвиг. Калининградское кн.изд.,1984.
Навечно в сердце народном / Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — 3-е изд., доп. и испр. — Мн.: Белорусская советская энциклопедия, 1984. — 607 с. — 65 000 экз.

[wh-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ Василий Петрович Брагин (рус.). «Герои страны» сайт.

[2] А.С. Кривошеев. Брагин Василий Петрович (орыс.). — Энциклопедия «Хакасия» (Хакасско-Минусинская котловина). — Абакан., 2022. — Т. 5. — С. 152. — 496 с. — ISBN 5-09-002630-0.

[1]

[2]