Крокус Сити Холлдағы теракт (2024)

Рувики тiп сайттаң
«Крокус Сити Холлдағы» теракт
«Крокус Сити Холлдағы» кӧйчеткен концерт залы
«Крокус Сити Холлдағы» кӧйчеткен концерт залы
Иткен чирі Москва облазы, Хызылчар, «Крокус Сити Холл»
Кӱні 22 мартта 2024
Тиріг Автоматтар, кӧйчеткен порағлығ бутылкалар, пос иткен чачыра атылчатхан тиріг (СВУ)
Ӱрееннері 145 кізі
Палығлатханнары 551 кізі
Террористтер саны 4 толдырығҷы тудылған
Чіглендірткеннері

AQMI Flag asymmetric.svg Ислам хазназы

Ensign of the Ukrainian Armed Forces.svg Украинаның Тирігліг кӱстері

«Крокус Сити Холлдағы» теракт — 2024 чылның кӧрік айының 22-ҷі кӱнінде «Крокус Сити Холл» концерт ӧргезінің чирінде «Пикник» рок-группаның ойынына килген кізілерге атчаң тирігнең иділген террорист атаказы. Концерт ӧргезі Красногорск городха кірчеткен Мякинино метро хыринда турча.

Иң асхынах тӧрт кізі кірчеткен террористтер ӧмезі 20:00 час тузында концерт алнында «Крокус Сити Холл» залға кірҷең теесте турчатхан кӧрігҷілерні, анаң фойедегі паза концерт залындағы чонны автомат тиріглерінең ат сыххан. Соонаң чара чачырастар истіле тӱскеннер паза ӧрт пасталыбысхан. Зданиенің хыры кӧйібіскен туста істінде муңар кізі полған[1][2].

Теракт тузында паза аның ӱчӱн 145 кізі ӱреен[3], палығлатхан 551 кізі[4]. Кізілер ух палиина паза угар газына оох парып ӱрееннер[5].

Кӧрік айының 23-ҷі кӱнінде тӧрт террорист — сайбағны пос иткен толдырығҷылар тисчеткен туста Украина хырығларына 100 километр читкелекте, Брянск облазында тудылғаннар[6].

Россия президенті Владимир Путиннің искіриинең, теракт толдырығҷыларына хырығны кизерге «кӧзенекті» Украина тимнеен, аның чирінде террористтер чазынарға иткеннер. Істезігҷілернің пӧгіні – чахығҷыны ілезіне сығарары[7]. Терактха тимненісте Украина спецслужбалары араласханнар тіп ідӧк РФ ФСБ-ның устағҷызы Александр Бортников искірген[8][9].

Терактха нандырығны алған «Ислам хазназы» — «Вилаят Хорасан» тіп чоннар аразындағы террорист пірігізінің афган пӧлии[10][11][12][13]. «Ислам хазназына» терактха нандырығны сал салған ідӧк американ Ах туразы[14].

Россия президенті 2024 чылның кӧрік айының 24-ҷі кӱнін тиксі национальнай чобағ кӱні чіли чарлабысхан[15]. Террорист актын тилекейдегі сообщество пыролаан, ол санда ООН паза тилекейнің хазналарының кӧп сабазы. Олар чобағнаң ӱлескеннер.

2025 чылның кӧрік айының 22-ҷі кӱнінде Россияның Істезіг комитедінің официальнай кізізі Светлана Петренконың искіриинең, терактты тимнеен Ортын Азияның алты кізізі[16].

2025 чылның сілкер айының 20-ҷі кӱнінде Александр Бастрыкин киректе хыйалға кірген 2300 азыра кізі иртче тіп искірген[17].

Саай хронологиязы

[тӱзедерге | код тӱзедерге]
Росгвардияның ӧнетін подразделениелері «Крокус Сити Холлзар» кірчелер
  • Автомат тирігнең атханнар. Атханнар залда ла нимес, ідӧк концерт ӧргезінің фойезінде паза андар кірер алнындағы чирде[18]. Атхан ікі кізі рюкзактығ полған, анда чачыра чачырапчатхан устройстволар полған поларға айабас[19]. «Крокус Сити Холлны» хадағда тутхан «Крокус Профи» ЧОП. Анда тоғынған тоғынҷы чооғынаң, охранниктерге дубинкаларнаң электрошокерлер ле чарадылчалар[20], пасхан Telegram-канал Brief.
  • Соонаң ӧргеде ӧрт суғылған, ыстал сыххан паза чара чачырас пол парған тіп искіріг сыххан.
  • Саай пол парған орынзар Москвадағы СОБР паза ОМОН, ідӧк ӧрт ӱзӱрҷеңнер сыхханнар.
  • Москва облазының губернаторы Андрей Воробьёв оперативнай штаб тӧстебіскен[21].
  • «Крокус Сити Холлға» Москваның паза областьтың табырах имнег полызиин пирҷең 70 азыра бригадазы ызылған.
  • Ӧртке аар сині пирілген[22]. Пастап зданиенің ӱзінҷі чардығы кӧйген, анаң ӧрт прай тураа тарап парыбысхан.
  • 21:30 тузында зданиенің хыры чардыхти иңдеріл парған[23].
  • Ӧртті ӱзӱрерге авиация тартылған[21].
  • Кӧйчеткен «Крокус Сити Холлзар» вертолёттар 160 тоннаҷа суғны чайа тастааннар[24].
  • Кӧрік айының 23-ҷі кӱнінде 1:00 тузында «Крокус Сити Холлның» 13 тыс. м² чағын чиріндегі ӧрт ӱзірілген.
  • Кӧрік айының 23-ҷі кӱнінде Подмосковье Минздравы 145 палығлатхан кізінің изерізін сығарыбысхан, оларны Москваның, Красногорсктың, Одинцовоның, Химкинің паза Долгопруднайның имнег тураларынзар апарғаннар[25].
  • Кӧрік айының 24-ҷі кӱнінде арачылағҷылар теракт орнында 400-че кубометр сайбал парған конструкцияны арығлааннар, анаң зданиенің стеназында аар техника иртчең тизікті идіп алғаннар[26].
  • Москва облазының губернаторының чарадиинаң теракт пол парған орындағы тілег операциязы кӧрік айының 26-ҷі кӱнінің 17:00 теере узарадылған, ол тусха тоозыл парған[27].
  • Россия МЧС-ның арачылағҷылары теракт соонаң пизінҷі кӱнде ӧрттің салтарын толдыразынаң чох идібіскеннер, иңдерілген ниме-нооны арығлабысханнар, 900 кубометр сайбал парған конструкция сығарылған[28].
  • Хосхар айының 3-ҷі кӱніне терактта 145 кізі ӱреен, оларның аразында алты пала[3]; 550 азыра кізі палығлатхан, оларның аразында 10 пала. Терактта ӱреен 134 кізі ілезіне сығарылған[29].
  • 2024 чылның хандых айының 1-ғы кӱніне терактта иреелен парған 1,7 муң азыра кізі санға алылған[30].
  • 2024 чылның ӱртӱн айының 20-ҷі кӱнінде Муслим Магомаевтің культура-музыка ис-пайының чыындызы «Крокус сити холлдағы» терактта хыяллан парған кізілерге полызығ чығҷаң паза аны ӱлестірҷең программаны тоос салғаны искірілген, ӱртӱн айының 23-ҷі кӱнінең сығара тӧлеглерні пирері кӧріл парған[31].

Чіглендірткен кізілер

[тӱзедерге | код тӱзедерге]
Терактты иткен тіп чігленісте туттырған кізілер (сол саринаң оң саринзар): Далерджон Мирзоев, Шамсидин Фаридуни, Саидакрами Рачабализода (2024)

2024 чылның кӧрік айының 23-ҷі кӱнінде Россия ФСБ-ның тоғынҷылары, ідӧк «Ахмат-Россия» полктың чааҷылары Брянск облазында терактты иткен тіп чігленісте полған Таджикистанда тӧреен тӧрт кізіні тудып алғаннар. Оларны Украина хырығларына чӱс километр читкелекте таап алғаннар, туттырған кізілер хырығ озаринзар тігі сариндағыларның ӧнетін тимнелген коридорынҷа парарға иткеннер. Операция тузында суурылған видеода туттырған кізілернің пірсі, Шамсидин Фаридуни (тӧр. 1998), пырозын сығарыныбысхан паза концерт залындағы кізілерні ӧдірген ӱчӱн ағаа 500 муң салковай пирер полғаннарын чоохтаан: 250 муң салковай банк картазына сайбағны идер алнында ызылған, халған чардығы соонаң килер полған. Терактты тимнеен кізілер толдырығҷыларнаң Telegram пастыра палғалыс тутханнар[32]. Шамсидиннің сӧстерінең, кураторлар оларнаң палғалысха сыхханнар 2024 чылның азығ айында, тиріглер пиргеннер паза терактты итчең орынны кӧзіт пиргеннер.

Туттырған Далерджон Мирзоев сурағ тузында теракттың пір ай алнынҷа ол паза пасха толдырығҷылар Дмитровскай шосседегі хостелде чуртап сыхханын хосхан. Олар ниик чӧрҷең ах ӧңніг Рено автомобиль алып алғаннар, анынаң сайбағ итчең орынзар читкеннер[32].

РФ СК-ның пазы Александр Бастрыкиннің докладынҷа, тӧрт сайбағҷы, ниик чӧрҷең Renault автомобильліг концерт залына 19:54 чидіп, кӧрігҷілернің килерін сахтааннар. 19:58 террористтер кірҷең орын алнында полған кізілерні ат сыхханнар, анаң концерт залына кире ойлап, анда полған кізілерні ат сыхханнар, ипчі ирен ме, улуғ-кічіг бе, оларға пасхазы чох полған. Хада ағылған пластик бутылкаларындағы бензинні тӧгіп, террористтер залны ӧртебіскеннер, 20:11 зданиенең сығыбысханнар. Іди террористтер атаказы 17 пағат узарадылған, концерт залында террористтер 13 пағат полғаннар[33].

Тирігні тастап — изолентанаң ораалых ікі магазинніг Калашников автоматтарын, — паза кип-азахтарын алыстырып, сайбағда чіглендірткен кізілер олох ах «Ренонаң» тизібізерге иткеннер. Ол сах андох «Поток» системаның сыныхтағ камералары пастыра табылған. Олаңай кізілер хыйалға кір парбазын тіп, оперативниктер террористтерні городта алай кӧп чон хайынчатхан чолда тохтатпасха чарадығ алғаннар. Машина 140 км/ч табырах Брянск облазының саринзар «Украина» М-3 чолҷа парчатханы пілдістіг пол парғанда, спецслужбалар кізілері Украина хырығларына 100-че км читкелекте, китег тимнеп салғаннар[34]. Террористтерні тіріг холға кирерге чахығ пирілген ӱчӱн, силовиктер тегілектерҷе атханнар. Хабыс тузында сайбағҷыларның пірсі ат сыххан, ікізі арығда чазыныбысхан. Олар туттырғаннар, пірсі — Саидакрами Рачабализода, — ағасха сығып алған, аны тепловизорнаң таап алғаннар[35].

Брянск облазында туттырғаннарның машиназы (2024)

Терактты постары толдырған тӧрт кізідең пасха, оларға хабасхан читі кізі туттырған. Брянск облазында терактты иткенінде чіглендірткен кізілерні тударға хабасхан Россия Федерациязының хазна хырығларындағы арачыланыс группировказының чааҷыларына хазна паза ведомство сыйыхтары пирілгенін искірген Миноборона[36][37].

2024 чылның кӧрік айының 24-ҷі кӱнінде Москваның Басманнай чарғызы терактты иткенінде чігленісте полған тӧрт кізіні 2 айға арестке алған: Далерджон Мирзоевті, Саидакрами Рачабализоданы, Шамсидин Фаридунині, Мухаммадсобир Файзовты[38][39]. Файзов концертке килген кізілерні чох иткенін видеоға суурған, ідӧк сайбағ орнынаң тискен автомобиль тінін тутхан. Олох туста сайбағҷылар «Крокус Сити Холлдағы» парковкада сигіс частығ оолахты ӧнетін пасхладыбысханнар[40].

2024 чылның кӧрік айының 24-ҷі кӱнінде Москваның Басманнай чарғызы теракт хоостыра паза ӱс кізіні арестке алған: Диловар Исломовты, Исраил Исломовты паза Аминчон Исломовты. Олар, организованнай группада аралазып, ӧлімге ағылған терактты иткен ӱчӱн пыролатханнар[41][42]. 2024 чылның кӧрік айының 26-ҷы кӱнінде чарғы «Крокус Сити Холлдағы» теракт хоостыра 8-ҷі кізіні, Алишер Касимовты, ікі айға арестке алған. Істезігҷілер танығларынаң, Касимов — Киргизияда тӧреен РФ кізізі — тӧрт террористке квартирада ахчаа чуртирға пирген[43].

2024 чылның кӧрік айының 28-ҷі кӱнінде Росфинмониторинг Мирзоевті, Рачабализоданы, Фаридунині, Файзовты эстремисттер паза террористер изерізіне кир салған[44].

2024 чылның кӧрік айының 29-ҷы кӱнінде Басманнай чарғы теракт кирее хоостыра 9-ҷы кізіні, Назримад Лутфуллоині, арестке алған. Істезігҷілер ол террористтерге ахча пирген тіп чігленчелер[45][46][47].

2024 чылнын хосхар айының 1-ғы кӱнінде Басманнай чарғы теракт кирее хоостыра 10-ҷы кізіні, Якубджони Юсуфзоданы, арестке алған[48]. Істезін танығларынаң, Юсуфзода абылаан кізілернің пірсіне «Крокус Сити Холлдағы» саай алнында паза соонда ахча ысхан[49]. 2024 чылның хандых айында Юсуфзода пір чыл алнынҷа, законны хыйыстырып, Сочиде миграция сананызына кирілгені искірілген[50].

2024 чылның хосхар айының 4-ҷі кӱнінде Россия ФСБ-ның тоғынҷылары терактты идерге хабасхан тіп Москвада, Екатеринбургта паза Омскта паза ӱс кізіні тудып алғаннар[51].

2024 чылның хосхар айының 5-ҷі кӱнінде Басманнай чарғы теракт хоостыра 11-ҷі кізіні арестке алған. 2024 чылның сілкер айының 22-ҷі кӱнінде арестке ызылған Мухаммад Шарипзода[52].

2024 чылның хосхар айының 7-ҷі кӱнінде пілдістіг пол парған: салбыр тоғынған ӱчӱн киректің фигуранттары полыбысханнар «Крокус Сити Холлның» ӧрттең хорғыс чох поларынҷа нандырығлығ кізі паза ӧрт ӱзӱрчең команданың пастығы. Оларға пір дее чирзер сыхпас мера алылған[53].

2024 чылның хосхар айының 26-ҷы кӱнінде уголовнай киректің 12-ҷі кізізі, Таджикистанның кізізі Джумохон Курбонов, туттырған[54], ол Пархар городта 2003 чылда тӧреен[55].

2024 чылның хосхар айының 27-ҷі кӱнінде Москваның Басманнай чарғызы Джумохон Курбоновты арестке алған[56].

2024 чылның сілкер айының 16-ҷы кӱнінде Москваның Басманнай чарғызы Далерджон Мирзоевке[57], Мухаммадсобир Файзовха[58], Саидакрам Рачабализодаға паза Шамсидин Фаридуниға орғах айының 22-ҷі кӱніне теере арестті узаратхан[59].

2024 чылның сілкер айының 16-ҷы кӱнінде Москваның Басманнай чарғызы ідӧк орғах айының 22-ҷі кӱніне теере Назримад Лутфуллои, Якубджон Юсуфзодаға, Мухаммад Шарипзодаға паза Джумахон Курбоновха арестті узаратхан[60].

2024 чылның сілкер айының 17-ҷі кӱнінде Москваның Басманнай чарғызы орғах айының 22-ҷі кӱніне теере Аминчонға, Диловарға паза Исроил Исломовха, ідӧк Алишер Касимовха арестті узаратхан. Істезіг танығларынаң, олар террористтерге абылирға тимненісте хабасханнар[61].

Москваның Басманнай чарғызының 2024 чылның хандых айының 1-ғы кӱнінде сыххан картотеказының пічиинің танығларынаң, теракт кирее хоостыра 20 кізі чіглендіртче, 18 кізі арестке алылған, 2 кізі пір дее чирзер сыхпас оңдайда[62].

2024 чылның орғах айында Москваның Басманнай чарғызы теракт кирее хоостыра 12 кізее арестті узаратхан: Далерджон Мирзоевке, Мухаммадсобир Файзовха, Саидакрам Рачабализодаға, Шамсидин Фаридуниға[63], Назримад Лутфуллоиге, Якубджон Юсуфзодаға, Мухаммад Шарипзодаға, Джумахон Курбоновха[64], Алишер Касимовха паза Аминчонға, Диловарға паза Исроил Исломовха[65].

2024 чылның орғах айының 23-ҷі кӱнінде пілдістіг пол парған: Мухаммад Зоир Шарипзода терактты толдырарға хабасханында чардыхти сығарынған[66].

2025 чылның кӱрген айында Александр Бастрыкиннің искіриинең, теракт кирее хоостыра СК пыролатчатхан чіли 27 кізіні тартхан[67].

2025 чылның азығ айының 19-ҷы кӱнінде пілдістіг пол парған: Москваның Басманнай аймах чарғызы 2025 чылның кӧрік айының 24-ҷі кӱніне теере «Крокус сити холлдағы» концерт залында иткен теракттың толдырығҷыларына — Мухаммадсобир Файзовха, Далерджон Мирзоевке, Муродали Рачабализодаға паза Шамсидин Фаридуниге — арестті узаратхан[68].

2025 чылның кӧрік айының 7-ҷі кӱнінде США-да террорист Мохаммад Шарифулл арестке алылған, аны Джафар чіли пілчелер. Ол «Ислам хазназы» террорист пірігізінің кізізі полча. США-ның Юстиция министерствозының искіриинең, ол «Крокус Сити Холлны» абылаан боевиктерні ӱгреткен[69].

Істезіг кирее[тӱзедерге | код тӱзедерге]

Саай пол парған орыннаң Россияның Істезіг комитеді сайбағҷылар тузаланған тӧрт тиріг амунициязын, 500 азыра патронны паза 28 магазинні, ідӧк ікі Калашников автомадын сығарған[70].

Сайбағҷылар терактха нинҷе-де ай тимненгеннер. Кӧрік айының 7-ҷі кӱнінде Фаридуни рекогносцировка пӧгінінең концерт залынзар чӧрҷең, анда ол «Крокуста» тоғынған сомҷының объективіне кір парған. Аннаң пасха нинҷе-де киречі чооғынаң, олар, концерт ӧргезінҷе чӧріп, ниме-де харап чӧрчеткен чігленістіг иреннер группазын сизін салғаннар. Кіннің тоғынҷызы сағысха кирген: Фаридуни фойеде тастындағы кип-азахтых полған, аны куртказын гардеробта артыс саларға сурынғаннар, ол сала-сула орыс тілінең ниме хайда полчатханын сурған[35].

Таджикистан президенті Эмомали Рахмон чігленістегі кізілернің туған-чағыннарынаң істезіг киреен пос сыныхтаға алып алған, оларнаң сурығ иртіргеннер республиканың кӱс структураларының тоғынҷылары[71]. Душанбедең 50 км аар турчатхан Шамсидин Фаридунинің туразына печать салылған.

2024 чылның кӧрік айының 26-ҷы кӱнінде ФСБ пазы Александр Бортниковтың искіриинең, Украинаның спецслужбалары терактты идерге хабасханнар — Чағынхы Востоктың чирінде боевиктерні тимнееннер[72].

РИА Новости танығларынаң, «Крокус Сити Холлда» теракт иткен сайбағҷыларны телеграм-канал пастыра чаллааннар, хайзын ИГИЛ-ның афган крылозы — «Вилаят Хорасан» террорист пірігізі тимнеен. Пу телеграм-канал чох иділген[73].

Кӧрік айының 28-ҷі кӱнінде ТАСС искіриинең, терактты толдырған кізілер наркотиктер алай психотропнай вечестволар кӱзінде полғаннар[74]. Теракт иткенінде чіглендірткеннернің ханында «боевай кислота» теен ниме істері табылған, ол кізі сағызын алыстырчатхан, хорығарын пасчатхан психоактивнай вещество полча[75].

Істезіг комитедінің искіриинең, валютада паза криптовалютада теракт толдырығҷыларына Украинадаң улуғ ахча ызылғаны киречілелген[76].

2024 чылның кӧрік айының 29-ҷы кӱнінде Таджикистанның істезіг органнары искіриинең, теракт толдырығҷыларынаң палғалыста чіглендіртчеткен тоғыс кізі туттырған[77].

Терактты иткен ӱчӱн пыролатчатхан кізілер сурағлар тузында Киевсер сыйых соонҷа парғанын сығарыныбысханнар[78].

Хосхар айының 1-ғы кӱнінде ФСБ-ның Халых палғалызынҷа кіні Дагестанда тӧрт пасха хазна кізілерін тудып алғанын искірген. Ол кізілер Каспийскте кӧп чон чыылысчатхан чирде теракт тимнееннер. Чирні істезіп, пос чачыра чачырапчатхан устройстволар (СВУ) идіп алғаннар паза автомат тиріглер алып алғаннар[79]. Ведомство танығларынаң, туттырған кізілер «Крокус Сити Холлдағы» теракт ӱчӱн тӧлееннер паза аны тимнирінде араласханнар[80]. Ідӧк Турцияда право хайраллаҷаң органнар терактты тимнирінде чіглендірткен Таджикистаннаң паза Киргизиядаң сыххан кізілерні тудып алғаннар[81].

Хосхар айының 2-ҷі кӱнінде терактта иреелег кӧрген кізілер РФ СК-зар «Крокус Сити Холлның» ээлеріне уголовнай кирек азардаңар заявление ысханнар. Оларның кізізі, адвокат Игорь Трунов, істезігҷілерні ӧрт ӱзӱрчең паза ысты чох итчең системаларның тоғынчатханын, эвакуация иділчеткенін, ідӧк хайдағ сылтағларҷа нинҷе-де эвакуация иділҷең чирі чабых полғанын сыныхтабызарға сурынған[82].

2024 чылның хосхар айының 9-ҷы кӱнінде Росфинмониторинг Диловар, Исраил паза Аминчон Исломовтарны, Алишер Касимовты, Назримад Лутфуллои, Якубджони Юсуфзоданы паза Мухаммад Шарипзоданы экстремисттер паза террористтер изерізіне кир салған[83].

Хосхар айының 24-ҷі кӱнінде чоннар аразындағы хорғыс чох поларынҷа сурығлар ӱчӱн нандырчатхан кізілернің тоғазии тузында, Россия президенті Владимир Путиннің искіриинең, істезігҷілер сайбағның прай чардыхтарын, «аның араласчыларын, чахығҷыларын, спонсорларын, тимнеен кізілерін» ілезіне сығарарға узаратчалар[84].

Хосхар айының 25-ҷі кӱнінде Росфинмониторингтің устағҷызы Юрий Чиханчин[ru] искіриинең, терактты тимнееннер нинҷе-нинҷе хазнаның кізілері, оларға криптовалютанаң тӧлеҷеңнер[85].

Сілкер айының 31-ҷі кӱнінде Істезіг комитеді хорғыс чох поларынҷа кирексіністерге нандырбинчатханы хоостыра, услугалар пирчеткенінҷе уголовнай кирек азыбысхан, ол теракттың уголовнай киреенең піріктірілген[86].

2024 чылның орғах айында «Крокус Сити Холлдағы» теракт киреенде пис наа фигурант пол килген. Москваның Басманнай чарғызы улуғ хырлас айының 1-ғы кӱніне теере Гадоев Шахромджон Насимовичке, Исмаилов Зубайдулло Авайдуллоевичке, Солиев Мустакиме Абдуманоновичке, Солиев Умеджон Абдуманоновичке паза Хамидов Хусейн Абдурасуловичке арестті узаратхан[87]. Фигуранттарның пірсі — Умеджон Солиев — Россияда тілегде полған[88]. Наа фигуранттар тиріглернең хабасханнар[89].

2024 чылның чарыс айында істезігҷілер киректің тӧрт кізізі чарадылбинчатхан «Вилаят Хорасан» террорист группировказының боевиктері полчатханын ілезіне сығарғаннар. Шахромджон Гадоевтең, Зубайдулло Исмоиловтаң, Мустаким Солиевтең паза Умеджон Солиевтең тоғыр уголовнай киректер азыбысханнар, оларны организованнай группанаң террористтер группировказының киреенде араласханы ӱчӱн, атчаң тирігні боеприпастарны айланысха кирген ӱчӱн, ідӧк закон чох чара чарыпчатхан устройствоны иткен ӱчӱн пыролааннар[90].

2024 чылның чарыс айында теракт хоостыра киректе тӧрт наа кізі пол килген. Ол Ингушетияның чуртағҷылары Хусейн Медов, Джабраил Аушев, Хаваж-Багаудин Алиев паза Батыр Кулаев. Оларның ікізі арестке алылған, ікізі тілеге чарлалған. Істезігҷілер версиязынаң, олар аразындағы кізілер хоостыра теракт толдырығҷыларына автоматтар паза оларға ухтар пиргеннер, аның ӱчӱн 1 млн азыра салковай алғаннар. Істезіг ведомствоның ӧӧн аппарадында оларның уголовнай киреен теракт киреенең піріктірібіскеннер (УК 205 ст. 3. ч), че пыролатчалар 222 ст. 5 ч. (ӧменең азынада чӧптезігҷе иділген закон чох тиріг паза боеприпастар айланызы) паза УК 222.1 ст. 3 ч. (ӧменең иділген закон чох чара чарырапчатхан устройстволар паза взрывчатка айланызы)[91].

2024 чылның кічіг хырлас айының 2-ҷі кӱнінде пілдістіг пол парған, террористтерге тирігні читірген 7 кізі. Хусейн Медовтаң, Джабраил Аушевтең, Хаваж-Багаудина Алиевтең паза Батыр Кулаевтең пасха, ӧмеге кірген Амерхан Матиев, ідӧк Турцияда чазынчатхан Адам Белхароев паза Украинада Ильяс Белхароев (Россия Федерациязында террористтер паза экстремисттер изерізіне кирілген)[92].

2024 чылның кічіг хырлас айының 20-ҷі кӱнінде, ТАСС искіриинең, Аминчон Диловар Исломовтарға, оларның пабазы Исроил Исломовха паза Алишер Касимовха пыроласты террорист киреене хабасханы, аның хоостыра теракт иділген тіп статьяға айландырғаннар[93].

2024 чылның улуғ хырлас айының 4-ҷі кӱнінде Ингушетияда террористтерге хабасхан тіп тӧрт кізі туттырған. «Батал-Хаджи» киртініс общинаның кізілерінең тоғыр уголовнай киректер азылғаннар. Істезіг версиязынҷа, олар «Крокусты» абылааннарға «улуғ хабазығ» иткеннер[94].

2025 чылның кӱрген айының 2-ҷі кӱнінде Стамбулның уголовнай чарғызы теракт толдырығҷыларынаң палғалыста полған ӱчӱн пыролатхан кізілерні пыролаан, оларға 7,5 чылдаң сығара 15 чылға теере харибде одырары кӧрілген. Чарғылаттырғаннар санында Стамбулда чуртаан нинҷе-де кізі полған, аның алнында олар Саидакрам Рачабализоданаң паза Шамсидин Фаридунинең хада палғалыс тутханнар, ікізі терактты пос холынаң иткен кізілер[95].

2025 чылның азығ айының 5-ҷі кӱнінде «Крокус Сити Холлдағы» теракт киреенҷе азынада істезіг тоозыл парған. Прай материалларны чыып, 20 кізіні арестке аларға паза киречілернең сурағлар иртірерге 11 ай парыбысхан[96].

2025 чылның азығ айының 11-ҷі кӱнінде «Крокус интернэшнл» компанияны, «Крокус Сити Холл» концерт залының ээзін теракт киреенде ӱреге кірген тіп чаратханнар[97].

2025 чылның кӧрік айының 22-ҷі кӱнінде РФ СК-ның кізізі Светлана Петренконың искіриинең, істезігҷілер істезіг киреен тоос салғаннар[98]:

Сағамғы туста істезіг кирее тоозыл парды, террорист оңдайлығ сайбағларны иткен 19 кізі пыролатча, олар пиктегделер паза киректің материалларынаң аннаң андар танысчалар. Нинҷе-де фигурант тілеге чарлалған[98].

2025 чылның хосхар айының 14-ҷі кӱнінде экспертиза терактты толдырған кізілер закон хыйыстырчатханын оңарғанын таныхтаан. Адвокат Олег Власовтың сӧстерінең, пыролатчатханнарның психика паза физическай саринаң хазыхтар. 145 кізі ӱреен, 500 азыра кізі палығлатхан теракт 2024 чылның кӧрік айының 22-ҷі кӱнінде иділген. Тудылған кізілер санында тӧрт кізі толдырығҷылар чіли кӧрілчелер. Ол Таджикистанның кізілері: Мухаммадсобир Файзов, Далерджон Мирзоев, Саидакрами Рачабализода паза Шамсидин Фаридуни. Crocus Group-ха теракттың тиксі ӱрег сині 150–200 млн долларға паалалча[99].

Россия ӱлгӱзінің хайғаны

[тӱзедерге | код тӱзедерге]
Москвадағы Мира проспектіндегі реклама щидінде чобағ искірии пазылых

Москва мэрі Сергей Собяниннің искіриинең, «Крокус Сити Холлда» «уғаа хорғыстығ саай пол парған»:

«Ӱреен кізілернің чағыннарынаң чобағнаң ӱлесчем. Хаялға кірген кізілерге кирек полызығ пирерге чахығ пиргем».

«Крокус Сити Холлдағы» атыс паза чара чачырастар — «ханнығ теракт», искірген РФ МИД-ның кізізі Мария Захарова. Ол тилекей сообществозын «пу чабал сайбағны» хомайлирға хығырған[100].

Патриарх Кирилл «Крокус Сити Холлда» ӱреен паза палығлатханнар ӱчӱн, зданиеде ӧрт тузында хыялан парған кізілер ӱчӱн худайға пазырған[101].

Москвадағы аэропорттарда паза вокзалларда хорғыс чох оңдайлар тыыдылғаннар[21].

Москвада 2024 чылның кӧрік айының 23—24 кӱннерінде «Крокус Сити Холлдағы» атыс ӱчӱн прай спорт, культура мероприятиелері иртірілбин сыхханнар тіп искірген мэр Собянин[102].

Минздрав пазы Михаил Мурашко палығлатханнарға хабазар сурығны пос холына алған[21].

«Крокус Сити Холлның» концерт залында пол парған саай хоостыра Россияның Істезіг комитедінің Ӧӧн істезіг устанызы РФ УК-ның 205 ст-ҷа (террорист акты) уголовнай кирек азыбысхан[103].

Позынын айланызында РФ-ның президенті РФ Владимир Путин 2024 чылның кӧрік айының 24-ҷі кӱнін тиксі национальнай чобағ кӱні чіли чарлабысхан, ідӧк Украина саринзар азынада Украина саринаң тимнелген «кӧзенекче» хазна хырығларын кис парыбызарға иткен террористтерні тудып алғанын искірген. Россияның прай кізілерінің адынаң хыялға кіргеннернең паза оларның туған-чағыннарынаң чобағнаң ӱлесчеткенін читірген. Ахчалығ полызығ пирердеңер искірген паза саай пол парған чирде хыялға кіргеннерге хабасхан олаңай кізілерге паза чапчаң полысхан ӧнетін службалар тоғынҷыларына алғызын читірген[104].

«Чоныбысты хырарға тимненгеніне урундыбыс. Пу сайбағны иткен полған на кізіні таап, хатығ чарғылирбыс. Террористердең ӧс аларбыс, оларның чуртазы чох полар. Амды піске хада поларға кирек. Пістің халығыбыста пірдеезі хорылыс кир полбас, сайбап полбас. Москвада паза пасха регионнарда терроризмнең тоғыр хоза оңдайлар кирілгеннер», — Россия чуртағҷыларына айланызында искірген Владимир Путин[105].

2024 чылның кӧрік айының 25-ҷі кӱнінде пала праволарынҷа Россия президентінің уполномоченнайы Мария Львова-Белова ікі саарбахха аарластығ пічіктерні читірген, ікі оол теракт тузында «Крокус Сити Холлдағы» чонны сығарарға хабасханнар. «Хыялға кіргеннерге полысчатхан туста махачызын, чалтанмазын кӧзіткен ӱчӱн» алгыстастарны 15 частығ Ислам Халилов паза 14 частығ Артём Донсков алғаннар. Чииттер «Крокус Сити Холлда» гардеробта тоғынғаннар[106].

2024 чылның кӧрік айының 26-ҷы кӱнінде теракт тузында чонға тастынзар сығарға хабасхан «Крокус Сити Холлның» ӱгренҷі-гардеробщигі Артём Донсковты, администратор София Мейерні, Россия Федерациязының Халых палатазының медальларынаң сыйыхтааннар. Медаль ідӧк Ислам Халиловха тимнелген, че ол аны читіргеніне кил полбаан[107].

Кӧрік айының 27-ҷі кӱнінде Московскай паза тиксі Русь Патриархы Кирилл Россияда теракт ӱчӱн киртіністер аразындағы таласты хыйыстырарға хығырған[108].

Сілкер айының 2-ҷі кӱнінде РФ-ның президенті Владимир Путин Артём Донсковты, Никита Ивановты паза Ислам Халиловты «За спасение погибавших» медальнаң сыйыхтаан. Чиит ооллар теракт тузында чонға тастынзар сығарға хабасханнар[109][110].

2024 чылнын от айының 8-ҷі кӱнінде РФ-ның президенті Владимир Путин Мужество орденінең Внуково аэропорттың тоғынҷызы Валентин Николаенковты сыйыхтаан (ӱреен соонда), ол «Крокус Сити Холлдағы» теракт тузында террористті тохтатчатхан туста ӱреен[111].

2024 чылның от айында РФ генпрокуроры Игорь Краснов салтарларға килген: «Крокус Сити Холлдағы» теракт ол санда региондағы ӱлгӱ органнарының алҷаас саннааны ӱчӱн пол парған, терроризмнең тоғыр полар ӱчӱн, кӧп чон чыылысчатхан чирлер хатығ сыныхталарға киректер[112].

Чоннар аразындағы реакция

[тӱзедерге | код тӱзедерге]
Терактта ӱрееннерні хумартхылап «Бурдж-Халифа» башняны Россия флагының ӧңнерінең чарыдыбысханнар

Вашингтон чобағнаң ӱлесчеткенін искірген[21]. США сағыбаан киректеңер азынада пілбеен тіп таныхтааннар Ах турада. Пол парған саай Киевтің киректерінең палғалыстығ нимес тіп искіргеннер Вашингтонда.

2024 чылның хосхар айының 3-ҷі кӱнінде американ хабарҷы Сеймур Херш, источнигіне сылтанып, США-ның ЦРУ-зы Россияны «Крокуста» теракт тимнелчеткенінеңер сизіндірген тіп искірген. Херштің сӧстерінең, «иң асхынах пір искіріг „маңзыттығ“ тіп таныхталып, ЦРУ-даң Россия разведказынзар концерт алнында ызылған». От туста, американ хабарҷы таныхтаан, теракт «Крокуста» поларын ЦРУ пілбеен, чоох парған «кӧп чон чыылысчатхан орыннаңар»[113].

ООН-ның ӧӧн хачызы «Крокустағы» терактты «хатығ» хомайлаан, Россия правительствозынаң паза чонынаң чобағнаң ӱлесчеткенін читірген[21].

Россияа хомзынызын читіргеннер аймах хазналар, оларнын санында Египет, Казахстан, Азербайджан, Киргизия, Чехия, Италия, Сербия, Германия, Люксембург, Катар, Куба, Палестина, Боливия, Иран, Венесуэла, Узбекистан, Сербскай Республика, Турция, Армения, Мальта, Абхазия, Иордания, Саудовскай Аравия, Пакистан, Ирак, Австрия, Франция, Таджикистан, Мексика, Колумбия, Австрия, ОАЭ, Сирия, Бахрейн, Канада, Белоруссия паза пасхазы.

Террорист атаказын хомайлааннар килкім ислам чӧрімнері ХАМАС, Талибан паза Хезболла[114][115][116].

Кӧрік айының 25-ҷі кӱнінде Японияның ООН Совбезіндегі постпреді терактта ӱрееннерні хумартхылап сым полҷаң пағатты пастаан[117].

«Крокус Сити Холлда» ойнаан американ рок-группазы Garbage теракт хоостыра хомзынызынаң ӱлескен[118].

2024 чылның хосхар айының 6-ҷы кӱнінде Турция Таджикистан кізілеріне виза чох режимні чох идібіскен. Турцияның СМИ-лары танығларынаң, чарадығ Стамбулзар 2024 чылның кӱрген-кӧрік айларында чӧрген таджиктернең палғалыстығ полар, хайзылары теракт иткен ӱчӱн пыролатханнар[119].

Терактта ӱрееннернің мемориалы

[тӱзедерге | код тӱзедерге]

2025 чылның азығ айында «Крокус Сити Холл» алнында терактта ӱрееннерге мемориал пӱдір сыхханнар[120]. Ол чобағ пол парған кӱнде, кӧрік айының 22-ҷі кӱнінде, азылған. Москва облазының губернаторы Андрей Воробьёвтың искіриинең, мемориалны концерт залының ээзі пӱдірче.

«Крокус Сити Холлдағы» терактта ӱрееннерге мемориалның азылғаны (22 мартта 2025 чылда)

Хара гранитнең иділген ікі стелада учухчатхан турналарның фигуралары чайалған, хумартхы тас концерт залынаң паза «Крокус Экспо» ікінҷі павильонынаң тоғыр турғызылған. Хумартхы таста «2024 чылның 22 мартында уғаа хатығ террорист актында ӱрееннернің хумартхызына» пазылых[121].

2024 чылның кӧрік айының 25-ҷі кӱнінде ЦБ банктарға паза кічіг финанс пірігістеріне «Крокус Сити Холлдағы» терактта ӱреен кізілернің алымнарын чабызарға чӧп пирген[122]. Сбербанк паза ВТБ аны 2024 чылның кӧрік айының 23-ҷі кӱніндӧк идібізерге тимдезін искіргеннер. Ідӧк алымнарны чох идерге сӧс пирген 23 банк: «Тинькофф», Альфа-банк, Совкомбанк, Газпромбанк, Почта Банк, Промсвязьбанк, Москвадағы кредит банкы паза пасхазы[123].

Санкт-Петербургта 2024 чылның кӧрік айының 27-ҷі кӱніне кӧріл парған «Пикник» группаның ойыны ирткен. Аны «Крокус Сити Холлдағы» терактта ӱреен кізілернің хумартхызына чарытханнар[124].

Терактта ӱрееннерні хумартхылап, Россия ырҷылары «Голос мой услышь» альбомны пас салғаннар. Андар ырҷы Муслим Магомаевтің репертуарынаң 12 сарын кірген. Аның парызы хыялға кіргеннерге парған[125].

2024 чылның хандых айының 29-ҷы кӱнінде Москва облазының губернаторы Андрей Воробьевтың искіриинең, Подмосковье ӱлгӱлері «Крукусты» хатап пӱдірерге ынабиныбысханнар:

«Концерт залы анда паза полбас»[126].

2025 чылның кӧрік айында пыролатчатхан кізінің адвокадының искіриинең, «Крокусха» атака идер алнында террористтер пасха орыннарға тыынарға тимненгеннер, Кремльдегі остановканы, «Чистые пруды» метроны паза «МЕГА Белая Дача» істін сомға суурғаннар. Террористтер Украинада чазынарға иткеннер[127].

«Крокус Сити Холлдағы» чобағның чылы алнынҷа «Октябрь» кинотеатрда «Крокус. Несломленные» документальнай фильмнің пастағы кӧзідии ирткен. Фильмні суурарға хабасхан «Интеграция» продюсер кіні паза Россиядағы Хызыл Кірес. Фильмде волонтёрлардаңар, имҷілердеңер, концерт залының тоғынҷыларынаңар паза кізілерні арачылирында араласхан пасха кізілердеңер чоох парған[128].

  1. В «Крокус Сити Холл» произошла стрельба, РБК (22 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  2. Онлайн: в подмосковном «Крокус Сити Холле» стрельба и пожар, есть раненые, Коммерсантъ (22 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  3. 1 2 Число погибших детей при теракте в «Крокусе» выросло до шести, РБК (3 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 3 Хосхар айы 2024.
  4. Число пострадавших в результате теракта в "Крокус сити холле" выросло до 551, TACC. Дата обращения: 30 Кӧрік айы 2024.
  5. Инженер-строитель пробил стену для спасения людей в «Крокусе», РБК (30 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 30 Кӧрік айы 2024.
  6. Участников теракта в "Крокусе" задержали недалеко от границы с Украиной, РИА Новости (23.03.2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  7. РБК, 23 марта 2024. Путин заявил, что с украинской стороны готовили «окно» для террористов
  8. РБК, 26 марта 2024. Бортников обвинил спецслужбы Украины в содействии теракту в «Крокусе»
  9. РБК, 27 марта 2024. Песков заявил, что официальных версий теракта в «Крокусе» еще не называли
  10. Schmitt, Eric. What We Know About ISIS-K, the Group That Claimed Responsibility for the Moscow Attack, The New York Times (22 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  11. ISIS claims responsibility for attack in busy Moscow-area concert venue that left at least 40 dead, CNN (22 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  12. Moscow concert hall attack latest: ISIS claims responsibility for shooting that killed more than 60 people (англ.). The Independent. Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024. Архивировано 23 Кӧрік айы 2024 года.
  13. Ведомости, 25 марта 2024. Что такое запрещенный в России «Вилаят Хорасан»
  14. Интерфакс, 24 марта 2024. Вице-президент США возложила ответственность за теракт в Crocus City Hall на ИГ
  15. Путин назвал кровавым и варварским теракт в «Крокус Сити Холле», РБК (23.03.2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  16. Организаторами теракта в "Крокусе" были шестеро граждан Средней Азии, РИА Новости (22 Кӧрік айы 2025). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2025.
  17. Свыше двух тысяч человек проходят потерпевшими по делу о "Крокусе", РИА Новости (20 Сілкер айы 2025). Дата обращения: 20 Сілкер айы 2025.
  18. Крокус. Mash (22 Кӧрік айы 2024).
  19. Теракт с десятками погибших в «Крокус Сити Холле». Главное, РБК. Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  20. Один из зрителей «Крокус Сити Холла» обезвредил террориста, Lenta.RU (23.03.2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  21. 1 2 3 4 5 6 Что известно о происшествии в "Крокус сити холле". Главное, TACC. Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  22. Пожару в "Крокус сити холле" присвоен повышенный ранг сложности, TACC. Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  23. В оперслужбах сообщили о втором взрыве в Crocus City Hall, Interfax.ru (22 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  24. Вертолеты сбросили около 160 тонн воды на горящий "Крокус сити холл", РИА Новости (23.03.2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  25. Минздрав Подмосковья опубликовал список из 145 госпитализированных после теракта, TACC (23.03.2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  26. Интерфакс, 24 марта 2024. Спасатели сделали проем в стене Crocus для прохода тяжелой техники
  27. Поисковую операцию на месте теракта в «Крокусе» продлили на день, РБК (25 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  28. Спасатели завершили разбор завалов в "Крокус сити холле", TACC (26 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 26 Кӧрік айы 2024.
  29. Бастрыкин потребовал поименно установить заказчиков теракта в «Крокусе», РБК (31 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 31 Кӧрік айы 2024.
  30. Суд признал более 1,7 тыс. человек потерпевшими по делу о теракте в «Крокусе». Известия (1 Хандых айы 2024). Дата обращения: 2 Хандых айы 2024.
  31. Выплаты пострадавшим в "Крокусе" начнутся с 23 сентября, TACC (20 Ӱртӱн айы 2024). Дата обращения: 20 Ӱртӱн айы 2024.
  32. 1 2 Опубликовано видео допроса террориста из "Крокуса", РИА Новости (23.03.2024). Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  33. ТАСС, 25 марта 2014. Бастрыкин заявил о восстановлении хронологии теракта в «Крокус сити холле»
  34. РИА Новости: Террористы из "Крокуса" ехали по трассе со скоростью более 140 км/ч - Российская газета, Российская газета (26 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 27 Кӧрік айы 2024.
  35. 1 2 Арестованным Басманным судом террористам грозит пожизненное лишение свободы - Российская газета, Российская газета (25 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 27 Кӧрік айы 2024.
  36. Участникам задержания устроивших теракт в "Крокусе" вручили награды, РИА Новости (25.03.2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  37. В МВД рассказали, как выследили машину террористов, напавших на «Крокус», Росбалт. Дата обращения: 28 Кӧрік айы 2024.
  38. Суд арестовал четырех фигурантов дела о теракте в «Крокус Сити Холле», РБК (24.03.2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  39. Суд назвал имена фигурантов дела о теракте в «Крокус Сити Холле», РБК. Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  40. Жирнов, Степан. «Не едем на турнир?» Мальчик, сбитый террористами, пришёл в сознание, AiF. Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  41. Суд арестовал пятого обвиняемого по делу о теракте в "Крокус сити холле", TACC (25 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  42. Суд арестовал седьмого фигуранта дела о теракте в "Крокусе", РИА Новости (25 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  43. Екатерина КОСОБОКОВА |. Суд арестовал восьмого фигуранта по делу о теракте в «Крокусе» Алишера Касимова. kp.ru -. Дата обращения: 26 Кӧрік айы 2024.
  44. Росфинмониторинг внес напавших на «Крокус» в реестр террористов. rbc.ru (28 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 28 Кӧрік айы 2024.
  45. В суде раскрыли имя девятого фигуранта дела о теракте в "Крокусе" - Российская газета, Российская газета (29 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 29 Кӧрік айы 2024.
  46. В Москве арестовали девятого фигуранта дела о теракте в «Крокусе», РБК (29 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 29 Кӧрік айы 2024.
  47. Суд арестовал девятого фигуранта дела о теракте в "Крокусе", РИА Новости (29.03.2024). Дата обращения: 29 Кӧрік айы 2024.
  48. Суд арестовал десятого фигуранта дела о теракте в "Крокусе", РИА Новости (01.04.2024). Дата обращения: 1 Хосхар айы 2024.
  49. СК раскрыл имя и роль еще одного фигуранта дела о теракте в «Крокусе», РБК (1 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 1 Хосхар айы 2024.
  50. Mash: фигуранта дела о теракте в «Крокусе» поставили на учет незаконно. News.ru (11 Хандых айы 2024). Дата обращения: 11 Хандых айы 2024.
  51. ФСБ сообщила о задержании еще троих фигурантов дела о теракте в «Крокусе», Ведомости (4 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 4 Хосхар айы 2024.
  52. Басманный суд арестовал еще одного фигуранта дела о теракте в «Крокусе», Известия (5 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 5 Хосхар айы 2024.
  53. ТАСС узнал о фигурантах дела о халатности после теракта в «Крокусе», РБК. Дата обращения: 8 Хосхар айы 2024.
  54. Силовики задержали еще одного фигуранта дела о теракте в «Крокусе», РБК (26 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 26 Хосхар айы 2024.
  55. В РФ задержали еще одного фигуранта дела о теракте в «Крокус Сити Холле», AiF (26 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 26 Хосхар айы 2024.
  56. Басманный суд арестовал 12-го фигуранта дела о теракте в «Крокусе», Известия (27 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 27 Хосхар айы 2024.
  57. Суд продлил арест предполагаемому исполнителю теракта в "Крокусе" Мирзоеву. ria.ru (16 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 16 Сілкер айы 2024.
  58. Суд продлил арест одному из исполнителей теракта в «Крокусе». РБК (16 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 16 Сілкер айы 2025.
  59. Суд продлил арест всем исполнителям теракта в «Крокус Сити Холле». RT (16 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 16 Сілкер айы 2024.
  60. Суд продлил арест четверым пособникам напавших на "Крокус" террористов. ТАСС (16 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 16 Сілкер айы 2024.
  61. https://www.rbc.ru/rbcfreenews/664733029a79479f7e2e0666. РБК (17 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 17 Сілкер айы 2024.
  62. По делу о теракте в «Крокусе» арестовано 18 человек. Известия (1 Хандых айы 2024). Дата обращения: 2 Хандых айы 2024.
  63. Суд продлил арест четырем обвиняемым в теракте в «Крокусе», РБК (16 Орғах айы 2024). Дата обращения: 20 Орғах айы 2024.
  64. Суд продлил арест еще четырем обвиняемым в теракте в «Крокусе», РБК (19 Орғах айы 2024). Дата обращения: 20 Орғах айы 2024.
  65. До 22 ноября продлили арест 4 фигурантов по делу о теракте в «Крокусе», AiF (20 Орғах айы 2024). Дата обращения: 20 Орғах айы 2024.
  66. Еще один фигурант дела о теракте в «Крокусе» частично признал вину, РБК (23 Орғах айы 2024). Дата обращения: 23 Орғах айы 2024.
  67. Виктория Шварц. Бастрыкин заявил, что по делу о теракте в "Крокус Сити Холле" обвиняются 27 фигурантов, Профиль (14 Кӱрген айы 2025). Дата обращения: 15 Кӱрген айы 2025.
  68. Исполнителям теракта в «Крокусе» продлили арест до 24 марта, AiF (19.02.2025). Дата обращения: 19 Азығ айы 2025.
  69. В США арестовали террориста, инструктировавшего напавших на «Крокус», РБК. Дата обращения: 7 Кӧрік айы 2025.
  70. В СК рассказали об изъятом оружии с места теракта в "Крокус сити холле", TACC. Дата обращения: 24 Кӧрік айы 2024.
  71. Мария МАМАЕВА |. В Душанбе ведут следственные мероприятия с родными террористов из «Крокуса». kp.ru -. Дата обращения: 26 Кӧрік айы 2024.
  72. Сергей Чиков |. Бортников: Украина готовила боевиков на Ближнем Востоке. kp.ru - (26 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 26 Кӧрік айы 2024.
  73. РБК, 27 марта 2024. Участника телеграм-группы с террористами из «Крокуса» вышлют из России
  74. ТАСС сообщил, что атаковавшие «Крокус» террористы были под наркотиками, РБК (28 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 28 Кӧрік айы 2024.
  75. В крови террористов из "Крокуса" обнаружили психотропные наркотические вещества - Российская газета, Российская газета (28 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 2 Хосхар айы 2024.
  76. СК получил доказательства связи террористов из "Крокуса" с Украиной, РИА Новости (28 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 28 Кӧрік айы 2024.
  77. Источник: под Душанбе задержали девять человек по делу об атаке на "Крокус", РИА Новости (20240329T1257). Дата обращения: 29 Кӧрік айы 2024.
  78. Обвиняемые в теракте в "Крокусе" заявили, что ехали в Киев за наградой, РИА Новости (29.03.2024). Дата обращения: 29 Кӧрік айы 2024.
  79. Задержанные в Дагестане террористы снабжали деньгами и оружием атаковавших "Крокус", TACC (1 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 1 Хосхар айы 2024.
  80. ФСБ заявила о причастности задержанных в Дагестане боевиков к теракту в «Крокусе», Известия (1 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 1 Хосхар айы 2024.
  81. В Турции задержали жителей Таджикистана по подозрению в подготовке теракта, РИА Новости (01.04.2024). Дата обращения: 1 Хосхар айы 2024.
  82. Пострадавшие в "Крокусе" просят СК возбудить дело в отношении владельцев комплекса, TACC (2 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 2 Хосхар айы 2024.
  83. Семерых фигурантов дела о теракте в «Крокусе» внесли в реестр террористов, РБК. Дата обращения: 9 Хосхар айы 2024.
  84. Путин: Спецслужбы продолжают выявлять заказчиков и спонсоров теракта в "Крокусе" - Российская газета, Российская газета (24 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 24 Хосхар айы 2024.
  85. Росфинмониторинг раскрыл, как финансировался теракт в "Крокусе" - Российская газета, Российская газета (25 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 25 Хосхар айы 2024.
  86. СК возбудил дело об оказании небезопасных услуг в связи с нападением на "Крокус". ТАСС (31 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 31 Сілкер айы 2024.
  87. Стало известно о пяти новых фигурантах дела о теракте в "Крокусе", РИА Новости (29 Орғах айы 2024). Дата обращения: 29 Орғах айы 2024.
  88. Стали известны подробности о новом фигуранте по делу о теракте в "Крокусе", РИА Новости (29 Орғах айы 2024). Дата обращения: 29 Орғах айы 2024.
  89. Пятеро фигурантов дела о теракте в "Крокусе" обеспечивали нападавших оружием, TACC (29 Орғах айы 2024). Дата обращения: 29 Орғах айы 2024.
  90. Четыре фигуранта дела о теракте в «Крокусе» состояли в «Вилаят Хорасан», РБК. Дата обращения: 3 Чарыс айы 2024.
  91. В деле «Крокуса» взят новый след. kommersant.ru (1 Кічіг хырлас айы 2024). Дата обращения: 1 Кічіг хырлас айы 2024.
  92. Стали известны личности передавших оружие напавшим на «Крокус» террористам, Известия (2 Кічіг хырлас айы 2024). Дата обращения: 2 Кічіг хырлас айы 2024.
  93. Четырем фигурантам дела о теракте в «Крокусе» переквалифицировали обвинение, AiF (20 Кічіг хырлас айы 2024). Дата обращения: 20 Кічіг хырлас айы 2024.
  94. В Ингушетии задержали предполагаемых пособников напавших на "Крокус" террористов, TACC (4 Улуғ хырлас айы 2024). Дата обращения: 5 Улуғ хырлас айы 2024.
  95. Anadolu: подельникам террористов из "Крокуса" грозит 15 лет тюрьмы в Турции, TACC (2 Кӱрген айы 2025). Дата обращения: 2 Кӱрген айы 2025.
  96. Предварительное следствие по делу о теракте в «Крокус Сити Холле» завершилось. vm.ru (5 Азығ айы 2025). Дата обращения: 5 Азығ айы 2025.
  97. Владелец «Крокус Сити Холла» признан потерпевшим по делу о теракте. aif.ru (11 Азығ айы 2025). Дата обращения: 11 Азығ айы 2025.
  98. 1 2 СК завершил расследования в отношении 19 фигурантов дела о "Крокусе", РИА Новости (22 Кӧрік айы 2025). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2025.
  99. Экспертиза признала вменяемыми исполнителей теракта в «Крокус Сити Холле», РБК. Дата обращения: 14 Хосхар айы 2025.
  100. МИД назвал «кровавым терактом» произошедшее в «Крокус Сити Холле», РБК (22 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  101. Патриарх Кирилл молится об упокоении душ погибших при ЧП в "Крокус сити холле", TACC. Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  102. В Москве отменили все массовые мероприятия после атаки на «Крокус-Сити», РБК. Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  103. ГСУ СК России возбудило уголовное дело о теракте в Московской области, TACC. Дата обращения: 22 Кӧрік айы 2024.
  104. Обращение Владимира Путина к россиянам, РИА Новости. Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  105. Заявление Путина в связи с терактом в «Крокус Сити Холле». Трансляция, Известия. Дата обращения: 23 Кӧрік айы 2024.
  106. Спасшим людей при теракте в «Крокусе» школьникам вручили награды. Известия. Известия (25 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  107. Спасавших людей в «Крокусе» Донскова и Мейер наградили в Общественной палате. iz.ru (26 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 26 Кӧрік айы 2024.
  108. Глава РПЦ высказался о русском национализме, Росбалт. Дата обращения: 27 Кӧрік айы 2024.
  109. Путин наградил подростков, спасавших людей во время теракта в «Крокусе», Известия (2 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 2 Сілкер айы 2024.
  110. Указ Президента Российской Федерации от 02.05.2024 № 300 "О награждении государственными наградами Российской Федерации". Официальное опубликование правовых актов (2 Сілкер айы 2024). Дата обращения: 2 Сілкер айы 2024.
  111. Путин посмертно наградил пытавшегося обезвредить террориста в «Крокусе» мужчину, Известия (8 От айы 2024). Дата обращения: 8 От айы 2024.
  112. РБК, 31 июля 2024. Краснов увидел просчеты органов власти в терактах в «Крокусе» и Дагестане
  113. ЦРУ в срочном порядке уведомляло Россию о подготовке теракта, заявил Херш. РИА-Новости (3 Хосхар айы 2024).
  114. РИА Новости, 23 марта 2024. ХАМАС осудило теракт в «Крокусе»
  115. РБК, 23 марта 2024. МИД Афганистана осудил теракт в подмосковном «Крокусе»
  116. ТАСС, 23 марта 2024. «Хезболлах» осудила теракт в Москве. Шиитская организация назвала произошедшее в «Крокус сити холле» кровавым терактом
  117. Совбез ООН почтил минутой молчания память погибших в "Крокусе". Московский комсомолец (25 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  118. Игравшая в «Крокусе» группа Garbage выразила соболезнования после теракта, РБК. Дата обращения: 27 Кӧрік айы 2024.
  119. Граждане Таджикистана больше не смогут въехать в Турцию без визы, РИА Новости (6 Хосхар айы 2024). Дата обращения: 6 Хосхар айы 2024.
  120. Возле «Крокуса» начали возводить мемориал жертвам теракта, Коммерсантъ (21 Азығ айы 2025). Дата обращения: 21 Азығ айы 2025.
  121. Открытие мемориала жертвам теракта в «Крокус Сити Холле». Фоторепортаж, РБК (22 Кӧрік айы 2025). Дата обращения: 24 Кӧрік айы 2025.
  122. Центробанк рекомендовал списать долги погибших при теракте в "Крокусе", РИА Новости (25.03.2024). Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  123. Центробанк предложил банкам простить долги погибших в «Крокусе», РБК. Дата обращения: 25 Кӧрік айы 2024.
  124. Группа «Пикник» проведет концерт памяти в Петербурге, РБК (26 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 26 Кӧрік айы 2024.
  125. news.ru. news.ru (28 Кӧрік айы 2024). Дата обращения: 28 Кӧрік айы 2024.
  126. Воробьев заявил, что на месте «Крокуса» не будет концертного зала, РБК (29 Хандых айы 2024). Дата обращения: 29 Хандых айы 2024.
  127. Напавшие на «Крокус» террористы планировали атаковать центр Москвы - Газета.Ru | Новости, Газета.Ru (20 Кӧрік айы 2025). Дата обращения: 20 Кӧрік айы 2025.
  128. Курнакова, Ирина. Несломленные. В Москве состоялась премьера фильма о трагедии в «Крокусе», AiF. Дата обращения: 24 Кӧрік айы 2025.