Чоннар аразындағы анимация кӱні
| Чоннар аразындағы анимация кӱні | |
|---|---|
 Эмиль Рейно позының оптика театрынаң хада | |
| Кӱні | Чарыс айының 28-ҷі кӱні |
Чоннар аразындағы анимация кӱні (англ. International Animation Day, орыс. Международный день анимации) — анимациянаң паза мультипликация искусствозынаң палғалыстығ кізілернің чоннар аразындағы ӱлӱкӱні. Чыл сай 28 октябрьда таныхталча.
Тархын
«Чоннар аразындағы анимация кӱнін» таныхтир кӱн олаңай ла таллалбаан. Пӱ кӱнде 1892 чылда Франциядағы хоосчы Эмиль Рейно Гревен музейнің «Фантастика кабинедінде» чыылыс парған Париж чуртағҷыларына «чарыпчатхан пантомимнерні» — экранда тибірепчеткен хоостарны — кӧзіт пирген (пасха сӧснең, мультфильмнерні).
1894 чылда хоосталған хоостардаңар ундут салғаннар, че соонаң хыймырапчатхан хоостарны Люмьер харындастарның наа ниме тапханынаң палғалыстырып, оларға хатап хайығ айландыр сыхханнар. Компьютерлер пол килген соонда, компьютер анимациязы пол килген.
«Чоннар аразындағы анимация кинозының ассоциациязы» (англ. The International Animated Film Association, ASIFA) алай «АСИФА» (аның Парижтегі пӧлии), 2002 чылда Эмиль Рено позының наа тапхан нимезін пастағызын на кӧзіткеніне 110 чыл толчатханына чарыдып, пу ӱлӱкӱнні тӧстеп алған.
Чоннар аразындағы анимация кӱні алнынҷа тиксі тилекейдегі хоосчылар-аниматорлар постарының фильмнерінің программаларынаң алысчалар паза наа чайаачы тоғыстарын кӧзітчелер. Анимация кинозының сеанстары пір саңай 104 хазнада иртчелер, ол санда Россия Федерациязында.
Французтар мультипликацияның тӧреен кӱніне 1877 чылның 30 авгузын санапчалар санапчалар. Пу кӱнде француз сынағҷы Эмиль Рейно (фр. Emile Reynaud) сағын таап алған праксиноскопха патент алған. Аның алнында, 20 июльда 1877 чылда, Эмиль Рейно Франция академиязының кізілеріне доклад хығырған паза праксиноскопты (англ. praxinoscope) кӧзіт пирген.