Тиксі тилекейдегі сом кӱні
| Тиксі тилекейдегі сом кӱні | |
|---|---|
| Паскаль Даньян Бувре, 1879 | |
| Закон хоостыра | чоннар аразындағы |
| Тӧстелген | 2010 чылда |
| Кӱні | 19 августта |
| Таныхталчатхан тузы | чыл сай |
| Кибiрлер | аймах кӧзідіглер, чайаачы марығлар, лекциялар иртірілчелер |
| Палғалыстығ | сомнарны идер дагеротипия тіп оңдайны сағынып алғанынаң |
Тиксі тилекейдегі сом кӱні (орыс. Всемирный день фотографии, англ. World Photography Day) — чыл сай фотографияның искусствозына паза науказына, ідӧк тиксі тилекейдегі сомҷыларға чарыдылча.
Тархын
Пу кӱнде 1839 чылда чон алнына дагеротипия сығарылған. Ол сомнарны идер прайзына азых пастағы технология полча. Аны француз хоосчы паза істезігҷі-пӱдірігҷі Луи Жак Манде Дагер сағынып алған. Ол тустаң сығара сом чон аразына сығарылған.[1]
Че 2010 чылда ла Австралиядағы сомҷы Корске Ара Тиксі тилекейдегі сом кӱнін кирерінеңер сағыснаң ӱлескен. Ол прай чир ӱстӱндегі кізілерні сомнарынаң ӱлезерге, чуртазыбыстағы сомнарның тузазын таныхтирға хығырған. Аннаң пеер профессионаллар паза сомнарнаң айғазарға хынчатхан улус аразында пу кӱн саблығ пол парған.[2]
Ӱлӱкӱннің тузазы паза пӧгіннері
Сомнар пічіктер, искіріглер чыырға, кізінің хоос кӧрізін кӧзідерге хабасчалар. Пу ӱлӱкӱн чир ӱстӱндегі кізілерге пос тархынынаң, культуразынаң камера пастыра ӱлезерге полысча.
Тиксі тилекейдегі сом кӱні сомнарнаң наа ла айғазарға пастапчатхан улусха, ідӧк пӧзік устығ сомҷыларға наа тоғыстар чайирға, аймах стильлернең паза техникаларнаң тоғынарға кӧстег пирче.
Кибірлер паза таныхтиры
Тиксі тилекейдегі сом кӱнінде тилекейде аймах пайрамнар иртчелер:
- Онлайн-кӧзідіглер паза чайаачы марығлар: пу кӱнде аймах сомнар марығлары иртче, анда аймах синдегі сомҷылар аралазар оңдайлығлар. Чиңісчілер тоғыстары удаа социальнай сетьтерде паза сомнарға чарыдылған ӧнетін платформаларда сығарылчалар.
- Кӧзідіглер паза сомнар проекттері: музейлер, галереялар паза сомнар студиялары саблығ сомҷыларның паза наа проекттернің чапсых тоғыстарын чон алнына сығарчалар.
- Мастер-класстар паза лекциялар: пӧзік устығ сомҷылар пілістерінең ӱлезіп, аймах техникалардаңар (кізі, чир-чайаан сомнары, документальнай сомнар) чоохтапчалар.
- Социальнай сетьтер: социальнай сетьтернің араласчылары хынған сомнарынаң #WorldPhotographyDay хештег пастыра ӱлесчелер, андағ оңдайнаң олар сомнарнаң айғазарға хынҷатханнарның паза пӧзік устығ сомҷыларның тиксі тилекейдегі пірігізін тӧстепчелер.
Сом паза халых
Сомнар тархынны пічікке кирерге, искіріглерні тарадарға киректелчелер. Оларның хоостыра кізілернің сидіксіністеріне, экология саайларына, право хайраллир сурығларға хайығ айландырылча. Сом искусствонаң, моданаң паза рекламанаң пик палғалыс парған. Саннығ сомнар паза социальнай сетьтер пол килгеннең пеер, сомнарнаң полғаны ла айғазар оңдайлығ.[3]
Саблығ сомҷылар
Кӧп фотографтар культураа паза искусствоға улуғ хозым иткеннер. Оларның аразында:
- Ансель Адамс — Америкадағы саблығ сомҷы, США-дағы Национальнай парктарны ах-хара сомға суурғанынаң саблан парған кізі.
- Анри Картье-Брессон — Франциядағы сомҷы, Magnum Photos сомнар агентствозының паза документальнай сомнарның тӧстегҷілерінің пірсі.
- Прокудин-Горский Сергей — орыс сомҷы, сомның паза кинематографияның тилізіне улуғ хозым иткен кізі. Ӧңніг сомның пастағҷызы Россияда, «Россия империязының чапсых нимелері чыындызының» тӧстегҷізі.
Ідӧк кӧріңер
- Сомҷы кӱні
Алған орын
- ↑ Буринский, В.Ф. Дагерр и Ниэпс, их жизнь и открытия в связи с историей развития фотографии : биографические и популярно-научные очерки. - Санкт-Петербург, 1893.
- ↑ Всемирный день фотографии в 2024 году: история и традиции праздника. Семья.Проект КП (13 Орғах айы 2024).
- ↑ 19 февраля 2024. Что значит фотография в жизни человека. Мультифото.